علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان؛ همه چیزهایی که باید بدانید!
آفتهای دهان (Canker Sores) زخمهای کوچک و دردناکی هستند که معمولاً در داخل دهان، روی زبان یا لثهها ایجاد میشوند و میتوانند تجربهای ناراحتکننده برای بزرگسالان به همراه داشته باشند.این آفتها معمولاً به صورت خودبهخود بهبود مییابند، اما در برخی افراد به صورت مکرر و با شدت بیشتری بروز میکنند. علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان میتواند ترکیبی از عوامل مختلف باشد که شامل عوامل فیزیولوژیکی، روانی و محیطی میشود. این آفتها علاوه بر ایجاد درد و ناراحتی، میتوانند در کیفیت زندگی افراد نیز تأثیر منفی بگذارند. بنابراین، شناخت دقیق علل بروز آفت مکرر دهان و درمان مناسب آن، اهمیت ویژهای دارد.
این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج به بررسی جامع علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان میپردازد و با ارائه اطلاعات دقیق، به شما کمک میکند تا با این مشکل بهتر آشنا شوید و راههای پیشگیری و درمان مناسب را بیابید.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان (Canker Sores) نوعی زخم کوچک و سطحی است که در داخل دهان یا روی لثهها ایجاد میشود. این زخمها معمولاً به رنگ سفید یا زرد با حاشیهای قرمز دیده میشوند و بهویژه هنگام خوردن، نوشیدن یا صحبت کردن بسیار دردناک هستند،. برخلاف تبخال، آفت دهان مسری نیست و معمولاً به دلیل عواملی مانند استرس، آسیبهای جزئی به بافت دهان یا کمبود ویتامینها و مواد معدنی مانند ویتامین B12، آهن و فولات به وجود میآید.
آفتهای دهانی بهطور معمول بین 7 تا 10 روز باقی میمانند و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابند، اما در برخی موارد ممکن است بهصورت مکرر بروز کنند. این زخمها معمولاً بیخطر هستند، اما درد و ناراحتی زیادی را به همراه دارند و در صورت تکرار زیاد میتوانند نشانهای از مشکلات جدیتر باشند.
انواع آفت دهان
آفتهای دهانی به سه نوع اصلی تقسیم میشوند:
- آفت کوچک (Minor): شایعترین نوع آفت که قطر آنها کمتر از یک سانتیمتر است و طی یک تا دو هفته بهبود مییابند.
- آفت بزرگ (Major): زخمهای بزرگتر و عمیقتر که بهبود آنها زمان بیشتری (چند هفته) میبرد و ممکن است جای زخم باقی بگذارند.
- آفت هرپتیفرم (Herpetiform): خوشهای از زخمهای کوچک که معمولاً با ویروس هرپس مرتبط نیستند و بهصورت تجمعی بروز میکنند.
برای تشخیص دقیق نوع آفت دهان و درمان مناسب، بهتر است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. کودکان نیز در معرض آفت دهان هستند. بهتر است برای تشخیص و درمان صحیح آفت دهان کودکان، به دندانپزشکی کودکان مراجعه نمایید.
علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان؛ آفت زیاد دهان نشانه چیست؟
آفت مکرر دهان (Canker Sores) در بزرگسالان میتواند نتیجه عوامل مختلفی باشد که از تغذیه نامناسب تا مشکلات سیستم ایمنی و حتی شرایط محیطی را شامل میشود. در ادامه به بررسی اصلیترین علل بروز مکرر آفت در دهان بزرگسالان میپردازیم:
۱. استرس و اضطراب؛ عمدهترین علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
استرس و اضطرابهای روانی یکی از دلایل عمده بروز آفتهای مکرر در دهان هستند. وقتی فرد تحت فشار روانی قرار میگیرد، سیستم ایمنی بدن ضعیف شده و با کاهش کارایی خود در مقابله با التهابات و عفونتها، شرایط مناسبی برای بروز آفت فراهم میآید. همچنین، استرس میتواند تغییراتی در شیمی بدن ایجاد کند که مستقیماً بر روی مخاط دهان تأثیر منفی بگذارد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد در دورههای استرس و اضطراب شدید، با افزایش آفتهای دهانی مواجه میشوند. در این شرایط برای درمان سه سوته آفت دهان، بهتر است ابتدا به درمان استرس خود بپردازید.
۲. کمبود ویتامینها و مواد معدنی؛ شایعترین علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
یکی از دلایل اصلی بروز آفت مکرر دهان، کمبود ویتامینها و مواد معدنی مهمی مانند موارد زیر است:
- ویتامین B12
- فولات (ویتامین B9)
- آهن
- روی (زینک)
این مواد مغذی نقش حیاتی در حفظ سلامت بافتهای دهان و تقویت سیستم ایمنی دارند. زمانی که بدن دچار کمبود آنها شود، بافتهای داخلی دهان آسیبپذیرتر شده و احتمال بروز زخمها افزایش مییابد. برای بسیاری از بزرگسالان، اصلاح رژیم غذایی یا مصرف مکملهای غذایی میتواند به جلوگیری از آفتهای مکرر کمک کند.
۳. آلرژیها و حساسیتها؛ محرکهای مخفی پشت علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
یکی دیگر از دلایل شایع بروز آفتهای مکرر دهان، واکنشهای آلرژیک بدن به برخی مواد است. این واکنشها میتوانند باعث التهاب و زخم در بافتهای دهان شوند. آلرژنهای مختلفی میتوانند باعث بروز آفت دهان شوند. برخی از این آلرژنها عبارتند از:
- مواد غذایی: برخی افراد به مواد غذایی خاصی مانند گندم، لبنیات، آجیل، تخم مرغ، توت فرنگی، مرکبات و برخی ادویهها حساسیت دارند و مصرف این مواد میتواند باعث ایجاد آفت شود.
- مواد شوینده دهان: برخی از مواد موجود در دهانشویهها، خمیردندانها و دیگر محصولات مراقبت از دهان ممکن است برای برخی افراد آلرژن باشند.
- فلزات: برخی افراد به فلزاتی مانند نیکل، کبالت و کروم که در دندانهای مصنوعی یا براکتهای ارتودنسی استفاده میشوند، حساسیت دارند.
- مواد نگهدارنده: برخی از مواد نگهدارنده موجود در غذاها و محصولات آرایشی و بهداشتی نیز میتوانند باعث ایجاد آلرژی و بروز آفت شوند.
برای شناسایی آلرژنهایی که باعث بروز آفت دهان میشوند، میتوان از آزمایشهای آلرژی استفاده کرد. پس از شناسایی آلرژنها، بهترین راه برای جلوگیری از بروز آفت، پرهیز از تماس با آنها است.
۴. صدمات فیزیکی و تحریکات دهانی؛ سادهترین علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
آسیبهای فیزیکی و تحریکات دهانی یکی از دلایل شایع بروز آفتهای مکرر در بزرگسالان است. گاز گرفتن داخل گونه یا لب، استفاده از مسواک زبر، دندان مصنوعی نامناسب یا براکتهای ارتودنسی دندان، همه میتوانند به بافتهای دهان آسیب رسانده و زمینه را برای ایجاد آفت فراهم کنند.
همچنین، خوردن غذاهای سفت، تند یا اسیدی، نوشیدن نوشیدنیهای داغ و برخی عادات دهانی مانند جویدن ناخن یا مکیدن گونه میتوانند باعث تحریک بافتهای دهان و ایجاد زخم شوند. این آسیبها میتوانند باعث شکسته شدن سد دفاعی دهان شده و ورود باکتریها و ویروسها به بافتهای زیرین را تسهیل کنند. در نتیجه، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با این عوامل مهاجم فعال شده و ایجاد التهاب و زخم میکند.
۵. اختلالات سیستم ایمنی؛ خطرناکترین علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
بیماریهای سیستم ایمنی مانند لوپوس، بیماری بهجت و سندرومهای نقص ایمنی میتوانند موجب بروز مکرر آفت دهانی شوند. در این بیماریها، سیستم ایمنی بدن بهاشتباه به بافتهای سالم بدن حمله کرده و باعث التهاب و زخمهای دهانی میشود. بهعنوان مثال، در بیماری بهجت، زخمهای دهانی یکی از علائم شایع هستند.
همچنین، افراد مبتلا به HIV/AIDS به دلیل ضعف شدید سیستم ایمنی بیشتر در معرض زخمهای مکرر دهانی مانند زگیل یا آفت دهانی قرار دارند. البته زگیل و آفت بسیار متفاوت بوده و راههای درمان مختلفی دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید مقاله لینک شده «تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی» را مطالع نمایید.
۶. تغییرات هورمونی؛ عامل تاثیرگذار بر بروز آفت مکرر دهان در بزرگسالان
تغییرات هورمونی نیز میتواند بر بروز آفتهای مکرر تأثیر بگذارد. بهخصوص در زنان، تغییرات هورمونی مرتبط با چرخه قاعدگی، بارداری یا مصرف قرصهای ضدبارداری میتواند احتمال بروز آفت را افزایش دهد. این تغییرات هورمونی میتوانند بر روی سیستم ایمنی بدن تأثیر گذاشته و آن را ضعیف کنند که نتیجه آن ممکن است التهاب و زخمهای دهانی باشد.
۷. بیماریهای گوارشی؛ از علل بروز آفت مکرر دهان در بزرگسالان
برخی بیماریهای گوارشی مانند بیماری سلیاک (حساسیت به گلوتن) و بیماریهای التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسروز میتوانند موجب بروز آفتهای مکرر شوند. در بیماری سلیاک، مصرف گلوتن میتواند منجر به بروز زخمهای دهانی شود. این بیماریها معمولاً با التهاب روده همراه هستند و میتوانند بهطور غیرمستقیم بر سلامت دهان تأثیر بگذارند. کمبودهای تغذیهای مرتبط با این بیماریها نیز نقش مهمی در ایجاد آفت دهان دارند. بیماریهای گوارشی میتوانند از علل ایجاد آفت دهان کودکان نیز باشند.
۸. مصرف برخی داروها؛ علت احتمالی آفت مکرر دهان در بزرگسالان
برخی از داروها، بهویژه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، داروهای شیمیدرمانی و داروهای مورد استفاده در درمان فشار خون بالا، میتوانند باعث خشکی دهان و تحریک مخاط آن شده و به بروز آفت منجر شوند. همچنین، برخی داروهای خاص ممکن است باعث تغییرات در سیستم ایمنی یا التهاب مخاط دهان شوند و زمینهساز بروز آفتهای مکرر گردند.
۹. ژنتیک؛ قویترین علت آفت مکرر دهان
عوامل ژنتیکی نیز میتوانند در بروز آفتهای مکرر نقش داشته باشند. برخی افراد بهطور ارثی مستعد بروز آفتهای دهانی هستند. اگر در خانوادهتان سابقه بروز آفت دهان وجود دارد، احتمال اینکه شما نیز با این مشکل مواجه شوید، بیشتر است. اگرچه عوامل محیطی مانند استرس یا تغذیه هم نقش مهمی ایفا میکنند، اما استعداد ژنتیکی میتواند نقش تعیینکنندهای در تعداد و شدت آفتها داشته باشد.
آیا آفت دهان خطرناک است؟
آفت دهان (Canker Sores) معمولاً خطرناک نیست و بهعنوان یک زخم سطحی و خودمحدودشونده شناخته میشود که طی 7 تا 10 روز بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابد. با این حال، در مواردی که آفتها بهطور مکرر و شدید بروز کنند یا همراه با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن یا خستگی مفرط باشند، میتواند نشانهای از مشکلات جدیتری مثل بیماریهای خودایمنی، کمخونی یا نقص سیستم ایمنی باشد. در چنین شرایطی، مشاوره با پزشک ضروری است تا علت دقیق مشخص و درمان مناسب ارائه شود.
ارتباط آفت مکرر دهان در بزرگسالان با بیماریهای خاص
آفتهای دهانی (Canker Sores) در بسیاری از موارد به عنوان زخمهای سطحی و نسبتاً بیضرر تلقی میشوند. در حالی که بسیاری از موارد آفت دهان به دلایل سادهای مانند آسیب، کمبود ویتامین یا استرس رخ میدهند، اما گاهی اوقات ممکن است نشانهای از یک بیماری زمینهای جدیتر باشند. برخی از بیماریهای سیستم ایمنی، گوارشی و حتی ویروسی میتوانند باعث بروز مکرر آفت دهان شوند. در این بخش به بررسی ارتباط آفتهای دهان با برخی از بیماریهای خاص میپردازیم.
1. بیماری سلیاک (Celiac Disease) و آفت مکرر دهان در بزرگسالان
سلیاک یک بیماری خودایمنی است که به دلیل حساسیت به گلوتن (پروتئینی موجود در گندم، جو و چاودار) ایجاد میشود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، در صورت مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن دچار آسیبهای رودهای میشوند که جذب ویتامینها و مواد معدنی را مختل میکند. از آنجا که کمبود ویتامینها و مواد معدنی (مانند آهن، فولات و ویتامین B12) از عوامل شناختهشده بروز آفت دهان است، افراد مبتلا به سلیاک اغلب دچار زخمهای دهانی مکرر میشوند. در این حالت، کنترل مصرف گلوتن میتواند به کاهش آفتهای دهانی کمک کند.
2. بیماری بهجت (Behcet’s Disease) و آفت مکرر دهان در بزرگسالان
بیماری بهجت یک اختلال التهابی مزمن است که باعث التهاب رگهای خونی در سراسر بدن میشود. یکی از علائم برجسته این بیماری، بروز مکرر آفتهای دهانی است که ممکن است با زخمهای تناسلی، التهابات چشمی و مشکلات پوستی نیز همراه باشد. آفتهای ناشی از بیماری بهجت معمولاً بزرگتر و دردناکتر از آفتهای معمولی هستند و ممکن است بهطور همزمان در چندین ناحیه از بدن ظاهر شوند. درمان بیماری بهجت معمولاً نیازمند مصرف داروهای ضدالتهابی یا سرکوبکننده سیستم ایمنی است.
3. بیماری کرون (Crohn’s Disease)؛ علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
بیماری کرون یکی از انواع بیماریهای التهابی روده است که میتواند بخشهای مختلفی از دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری با التهاب روده همراه است و در برخی موارد، زخمهای دهانی مشابه آفت را نیز ایجاد میکند. آفتهای دهانی در بیماران مبتلا به کرون به دلیل التهاب مزمن و جذب ناکافی مواد مغذی ایجاد میشوند. مدیریت این بیماری به وسیله داروهای ضدالتهابی و تنظیم رژیم غذایی میتواند به کاهش زخمهای دهانی کمک کند.
4. ایدز (HIV/AIDS)؛ علت آفت مکرر در بزرگسالان
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند و افراد مبتلا به این ویروس به بیماریهای عفونی و التهابی بیشتری مستعد میشوند. در این شرایط، زخمهای دهانی مکرر، از جمله آفتها، یکی از علائم رایج افرادی است که سیستم ایمنیشان به شدت ضعیف شده است. این زخمها ممکن است شدیدتر و طولانیمدتتر از آفتهای معمولی باشند و به راحتی بهبود نیابند. درمانهای ضدویروسی و تقویتکننده سیستم ایمنی میتوانند به کنترل زخمهای دهانی در افراد مبتلا به HIV کمک کنند.
5. کمخونی ناشی از فقر آهن و ویتامین B12 و آفت مکرر دهان در بزرگسالان
کمبود ویتامین B12 و آهن میتواند یکی از علل بروز مکرر آفت دهان باشد. این کمبودها اغلب در افراد مبتلا به کمخونی دیده میشود. بدن برای حفظ سلامت بافتهای دهان و لثه به آهن و ویتامین B12 نیاز دارد و در صورت عدم تأمین این مواد مغذی، آسیب به بافتهای دهانی و بروز زخمها تسهیل میشود. در این موارد، با جبران کمبود ویتامینها و مواد معدنی از طریق مکملها و تغییرات در رژیم غذایی، میتوان آفتهای دهانی را کنترل کرد.
6. بیماری لوپوس (Lupus)؛ علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
لوپوس یک بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی به بافتهای سالم بدن حمله میکند و باعث ایجاد التهاب در نواحی مختلف از جمله پوست، مفاصل و اندامهای داخلی میشود. در بیماران مبتلا به لوپوس، زخمهای دهانی مشابه آفت بهطور مکرر دیده میشود. این زخمها معمولاً بدون درد هستند، اما در برخی افراد ممکن است با درد همراه شوند. درمان لوپوس اغلب شامل مصرف داروهای ضدالتهابی و سرکوبکننده سیستم ایمنی است که به کاهش علائم از جمله زخمهای دهانی کمک میکند.
جدول مقایسه آفت دهان در بزرگسالان در بیماریهای مختلف |
||||
بیماری | علائم همراه با آفت دهانی | نوع زخمهای دهانی |
درمانها |
|
سلیاک | مشکلات گوارشی، کمبود ویتامینها | زخمهای کوچک و مکرر | حذف گلوتن از رژیم غذایی، مکملهای ویتامینی | |
بهجت | زخمهای تناسلی، التهاب چشم | زخمهای بزرگ و دردناک | داروهای ضدالتهابی، سرکوبکننده سیستم ایمنی | |
کرون | التهاب روده، کاهش وزن | زخمهای مشابه آفت | داروهای ضدالتهابی، تنظیم رژیم غذایی | |
ایدز | عفونتهای مکرر، ضعف سیستم ایمنی | زخمهای شدید و مقاوم | داروهای ضدویروسی، تقویت سیستم ایمنی | |
کمخونی | خستگی، رنگپریدگی | زخمهای کوچک و دردناک | مکملهای آهن و ویتامین B12 | |
لوپوس | التهاب مفاصل، خستگی مزمن | زخمهای بدون درد یا کمدرد | داروهای ضدالتهابی و سرکوبکننده سیستم ایمنی |
آفتهای مکرر دهان میتوانند نشانهای از بیماریهای خاص مانند سلیاک، بهجت، کرون، ایدز، کمخونی و لوپوس باشند. اگر زخمهای دهانی شما بهطور مکرر بروز میکنند و همراه با علائم دیگری مانند خستگی، مشکلات گوارشی یا زخمهای تناسلی هستند، بهتر است با پزشک مشورت کنید. تشخیص دقیق و درمان مناسب میتواند به کنترل این بیماریها و کاهش بروز آفت دهان کمک کند
راههای پیشگیری از آفت مکرر دهان
برای پیشگیری از بازگشت مداوم آفتها، رعایت برخی نکات ضروری است. این راهکارها به شما کمک میکنند تا خطر بروز زخمهای دهانی را کاهش دهید:
- حفظ بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن منظم و استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده میتواند از بروز آفت جلوگیری کند. اهمیت حفظ بهداشت در دوران جراحی لثه یا ایمپلنت دندان دو چندان میشود.
- مدیریت استرس: ورزشهای تنفسی، مدیتیشن و انجام فعالیتهای آرامشبخش میتواند به کاهش استرس و در نتیجه کاهش احتمال بروز آفت کمک کند.
- اجتناب از مواد غذایی محرک: از مصرف غذاهایی که بهطور مکرر موجب آفت میشوند، مانند غذاهای اسیدی و تند، خودداری کنید.
- مصرف مکملها: در صورت کمبود ویتامین یا مواد معدنی در بدن، با مشورت پزشک میتوانید از مکملهای غذایی استفاده کنید.
توجه: اگر آفتهای دهان شما به طور مکرر عود میکنند، بسیار بزرگ هستند یا با علائم دیگری همراه هستند، حتماً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
درمانهای خانگی برای آفت دهان
آفتهای دهان (Canker Sores) معمولاً بهطور خودبهخودی بهبود مییابند، اما درد و ناراحتی ناشی از آنها ممکن است نیاز به مداخله داشته باشد. در اینجا به برخی از روشهای خانگی مانند درمان آفت دهان با دیفن هیدرامین برای تسکین و درمان آفت دهان اشاره میکنیم.
شستشو با آبنمک؛ سادهترین درمان خانگی آفت مکرر دهان
محلول آب گرم و نمک میتواند به کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت کمک کند. برای این منظور، یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و دهان را روزانه چند بار با آن شستشو دهید. در این زمینه میتوانید برای اطلاعات بیشتر، مقاله لینک شده «فواید و مضرات آب نمک برای دندان» را مطالعه نمایید.
محلول جوششیرین؛ درمان سریع آفت دهان بزرگسالان
مخلوط جوششیرین و آب یک محیط قلیایی ایجاد میکند که میتواند رشد باکتریها را کاهش دهد و به التیام زخمها کمک کند. یک قاشق چایخوری جوششیرین را در آب حل کرده و محلول را چند بار در روز روی آفت بمالید.
استفاده از یخ؛ درمان خانگی آفت مکرر دهان
استفاده از یخ یکی از روشهای ساده و موثر برای تسکین درد و کاهش التهاب آفت دهان است. سرما باعث بیحس شدن موقت ناحیه آسیبدیده شده و جریان خون به آن ناحیه را کاهش میدهد. برای این کار میتوانید یک تکه یخ را در یک پارچه نازک پیچیده و به مدت چند دقیقه روی آفت فشار دهید. این کار را چندین بار در روز تکرار کنید.
توجه: استفاده از یخ به طور مستقیم روی بافتهای دهان میتواند باعث سوختگی شود، بنابراین حتما آن را در یک پارچه بپیچید.
عسل طبیعی؛ طبیعیترین درمان خانگی آفت مکرر دهان
عسل به دلیل خاصیت ضدباکتریایی و ضدالتهابی خود شناخته شده است. مقداری عسل طبیعی را مستقیماً روی آفت بمالید و چندین بار در روز تکرار کنید. عسل میتواند به تسکین درد و تسریع فرآیند بهبودی کمک کند.
روغن نارگیل؛ درمان خانگی عالی برای آفت مکرر دهان در بزرگسالان
روغن نارگیل به دلیل خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد التهابی خود، یکی از درمانهای خانگی موثر برای آفت دهان است. اسیدهای چرب موجود در روغن نارگیل به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکنند. برای استفاده از روغن نارگیل، میتوانید مقداری از آن را مستقیماً روی آفت بمالید یا از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید. روغن نارگیل همچنین به مرطوب نگه داشتن بافتهای دهان و تسریع روند بهبود کمک میکند.
ژل آلوئهورا؛ درمانی موثر برای آفت مکرر در بزرگسالان
ژل آلوئهورا به دلیل خواص ضدالتهابی و تسکیندهنده خود، یکی از درمانهای خانگی محبوب برای آفت دهان است. این ژل حاوی ترکیباتی است که به کاهش درد، تورم و قرمزی آفت کمک کرده و به بهبود سریعتر آن میانجامد. همچنین، آلوئهورا دارای خواص ضدباکتریایی است که از عفونت آفت جلوگیری میکند. برای استفاده از ژل آلوئهورا، مقدار کمی از آن را مستقیماً روی آفت قرار داده و چندین بار در روز تکرار کنید.
توجه: بهتر است از ژل آلوئهورای خالص و طبیعی استفاده شود و قبل از استفاده، به خصوص اگر به آلوئهورا حساسیت دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
درمانهای پزشکی برای آفت مکرر دهان در بزرگسالان
اگر آفتهای دهانی به صورت مکرر و با شدت زیاد برای شما ایجاد میشوند، بهتر است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن مشخص شود و درمان مناسب برایتان تجویز گردد. برخی از رایجترین درمانهای پزشکی برای آفت دهان شامل موارد زیر هستند:
- دهانشویههای ضدباکتریایی: برخی از دهانشویههای تجویزی حاوی مواد ضدباکتریایی مانند کلرهگزیدین هستند که به کاهش باکتریها و التهاب کمک میکنند. این دهانشویهها معمولاً برای پیشگیری از عفونتهای ثانویه توصیه میشوند
- پمادهای موضعی، درمان سه سوته آفت دهان: کرمها و پمادهای حاوی کورتیکواستروئید مانند تریامسینولون میتوانند التهاب و درد را کاهش داده و به تسریع فرآیند بهبودی کمک کنند. این داروها معمولاً بهصورت موضعی روی آفت قرار میگیرند.
- مسکنهای موضعی: داروهای حاوی بنزوکائین یا لیدوکائین بهصورت ژل یا اسپری میتوانند ناحیه زخم را بیحس کنند و موقتاً درد را کاهش دهند. این مسکنها را میتوان چندین بار در روز برای تسکین سریع استفاده کرد.
- قرصهای مکمل و ویتامینها: اگر آفتهای دهانی به دلیل کمبود ویتامینها و مواد معدنی (مانند ویتامین B12، فولات، آهن و روی) ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است مکملهای غذایی را تجویز کند. این مکملها به تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بروز مجدد آفتها کمک میکنند.
- داروهای خوراکی سرکوبکننده سیستم ایمنی: در موارد شدید و مداوم که ناشی از بیماریهای سیستم ایمنی مانند بهجت یا کرون است، پزشک ممکن است داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها یا ایمنیسازها (مانند آزاتیوپرین) را تجویز کند تا فعالیت سیستم ایمنی را کنترل کند.
توجه: خوددرمانی و استفاده خودسرانه از داروها میتواند عوارض جانبی داشته باشد. بنابراین، قبل از استفاده از هرگونه دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
درمانهای جایگزین و تکمیلی آفت مکرر دهان در بزرگسالان
علاوه بر درمانهای پزشکی رایج برای آفت مکرر دهان، برخی درمانهای جایگزین و تکمیلی نیز میتوانند در تسکین درد و بهبود این عارضه موثر باشند. این درمانها معمولاً با رویکرد طبیعی و بدون عوارض جانبی داروهای شیمیایی ارائه میشوند. برخی از این درمانها عبارتند از:
- لیزر درمانی: یکی از روشهای نوین برای درمان آفت دهان، استفاده از لیزر کمتوان است. لیزر میتواند به کاهش درد، التهاب و تسریع بهبودی زخمها کمک کند. این روش غیرتهاجمی است و معمولاً بدون عوارض جانبی جدی انجام میشود.
- طب سنتی: برخی از افراد به درمانهای گیاهی و طب سنتی مانند استفاده از دمنوشهای گیاهی مانند گل همیشهبهار، بابونه و مریمگلی برای تسکین زخمهای دهانی تمایل دارند. این گیاهان به دلیل خواص ضدالتهابی و تسکیندهنده شناخته شدهاند.
مهم: قبل از استفاده از هرگونه درمان جایگزین، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، خصوصاً اگر به بیماری زمینهای مبتلا هستید یا داروهای دیگری مصرف میکنید.
چه زمانی بخاطر آفت مکرر دهان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر آفتهای دهان در بزرگسالان بهطور مکرر و با شدت بالا بروز کنند یا اگر زخمها بیش از 10 روز بهبود نیابند، مراجعه به پزشک ضروری است. همچنین، در صورتی که آفتها همراه با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، خستگی غیرعادی، درد شدید یا زخمهای بزرگ و عمیق باشند، باید فوراً با پزشک مشورت شود. این علائم ممکن است نشانهای از وجود مشکلات جدیتری مانند بیماریهای خودایمنی، عفونتها یا کمبود مواد مغذی باشند که نیاز به بررسی و درمان تخصصی دارند.
نتیجهگیری؛ چرا آفتهای مکرر دهان نباید نادیده گرفته شوند؟
آفتهای مکرر دهان در بزرگسالان میتوانند نشانهای از وجود مشکلات جدیتری در بدن باشند که نیاز به توجه و درمان دارند. با توجه به علل مختلفی که میتوانند منجر به بروز این زخمهای آزاردهنده شوند، شناسایی عامل اصلی و درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. از طریق مشاوره پزشکی و تغییرات در سبک زندگی، میتوان به بهبود کیفیت زندگی و کاهش دفعات بروز این زخمها کمک کرد. در نهایت، توجه به سلامت دهان و دندان و پیشگیری از بروز آفتها باید بخشی از برنامههای مراقبتی هر فرد باشد.
اگر شما نیز از آفتهای مکرر دهان رنج میبرید و به دنبال راهحلی مؤثر هستید، کلینیک دندانپزشکی شبانهروزی تاج با تیم متخصص و تجهیزات پیشرفته آماده ارائه مشاوره و درمان به شماست. با ما در تماس باشید تا علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان را شناسایی کنیم و به شما کمک کنیم تا به راحتی و بدون درد، زندگی کنید.
راههای ارتباطی برای کسب اطلاعات بیشتر یا تعیین وقت مشاوره:
- تلفن: 02191305400
- آدرس: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
- صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
سلامت شما اولویت ماست!
سوالات متداول درباره علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان
1. علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان چیست؟
علتهای آفت مکرر دهان میتواند شامل عوامل ژنتیکی، اختلالات سیستم ایمنی، کمبود مواد مغذی (مانند ویتامین B12 و آهن)، عفونتهای ویروسی و حتی استرس باشد.
2. آیا آفت دهان مسری است؟
نه، آفتهای دهانی مسری نیستند و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشوند. آنها به دلیل اختلالات داخلی بدن ایجاد میشوند.
3.آیا باید نگران آفتهای مکرر باشیم؟
اگر آفت دهان بهطور مکرر بروز میکند، ممکن است نگرانکننده باشد، اما در اکثر موارد علتهای آن چندان جدی نیستند. با این حال، اگر زخمها بهطور غیرعادی بزرگ یا دردناک باشند یا با علائم دیگری همراه شوند، مراجعه به پزشک ضروری است.
4. چگونه میتوان آفتهای دهان را درمان کرد؟
درمانهای خانگی شامل شستشو با آبنمک، استفاده از عسل یا ژل آلوئهورا و مسکنهای موضعی است. در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی یا دهانشویههای خاص تجویز کند.
5. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر آفتهای دهانی بهطور مکرر بروز کنند، بیشتر از 10 روز طول بکشند یا با علائمی مانند تب، کاهش وزن یا درد شدید همراه شوند، مراجعه به پزشک ضروری است.
6. آیا رژیم غذایی میتواند بر بروز آفتهای دهانی تأثیر بگذارد؟
بله، رژیم غذایی غنی از ویتامینها و مواد معدنی میتواند به پیشگیری از بروز آفتهای دهانی کمک کند. همچنین، اجتناب از غذاهای تند یا تحریککننده ممکن است به کاهش بروز آنها کمک کند.
7. آیا استرس میتواند باعث بروز آفتهای دهانی شود؟
بله، استرس یکی از عوامل شناختهشده بروز آفتهای دهانی است. مدیریت استرس از طریق روشهای مختلف مانند مدیتیشن، ورزش و تکنیکهای تنفسی میتواند به کاهش بروز آفتها کمک کند.
8. آیا داروهای خاصی میتوانند به بروز آفتهای دهانی کمک کنند؟
بله، برخی داروها مانند مسکنها یا داروهای ضدالتهابی میتوانند به بروز آفتهای دهانی منجر شوند. در صورت مشکوک بودن به این موضوع، بهتر است با پزشک مشورت کنید.