علت بیماری لثه و پریودنتال چیست؟ (+ روش های درمان)
رعایت بهداشت دهان و دندان فقط مربوط به دندان‌ها نمی‌شود بلکه برای داشتن لثه‌هایی سالم نیز باید سعی و تلاش خود را بکنیم. بخش انتهایی دندان توسط بافت‌های نرم لثه احاطه شده بنابراین همانطور که گفته شده مراقبت از لثه و عدم بیماری لثه به اندازه مراقبت از دندان‌ها حائز اهمیت است. اگر از لثه ها مراقبت نشود متاسفانه بیماری ایجاد شده و شما را به دردسر می اندازد. در این مقاله همه چیز درباره انواع بیماری لثه و پریودنتال مطالبی ارائه شده است.
منظور از بیماری لثه چیست؟
بیماری لثه نوعی عفونت و التهاب بافت‌های اطراف دندان بوده که در اثر عدم رعایت بهداشت و تجمع پلاک‌های میکروبی بر روی دندان‌ها و لثه‌ها ایجاد می‌شود. احتمال ابتلا به بیماری لثه در هر سنی وجود دارد، اما احتمال ابتلاء در بین افراد بزرگسال بیشتر از کودکان و افراد کم سن و سال است.
بیماری‌های زیادی وجود دارد که مربوط به لثه است و اگر این بیماری در مراحل اولیه آن تشخیص داده شود، آن ها را می‌توان با مراجعه به دندان پزشک درمان کرد. همچنین داشتن اطلاعات کافی از انواع بیماری‌های لثه و راه‌های درمان آنها می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات مربوط به دهان و دندان پیشگیری کند. در این مطلب به چند مورد از مهم‌ترین بیماری‌های لثه اشاره کرده‌ایم:
با انواع بیماری لثه بیشتر آشنا شوید
ژنژویت و پریودنتیت
ژنژویت و پریودنتیت از بیماری‌های لثه و بافت‌های اطراف دندان هستند که باعث التهاب و تخریب این بافت‌ها می‌شوند. این دو بیماری از نظر علل و علائم متفاوت هستند، اما هر دو می‌توانند به طور جداگانه یا همزمان در یک فرد وجود داشته باشند.
ژنژویت (Gingivitis)
ژنژویت به التهاب لثه اطلاق می‌شود. علل اصلی ژنژویت شامل تجمع لایه‌های پلاک و تشکیل جرم دندان، بیماری‌های عفونی، تغذیه ناصحیح، استرس، سیگار و مصرف داروهای خاص می‌شوند.
علائم ژنژویت شامل خونریزی لثه، تورم و قرمزی، حساسیت لثه، بدبوی دهان و ناراحتی هنگام مسواک زدن میباشد. در موارد پیشرفته‌تر، لثه ممکن است از دندان‌ها جدا شده و فاصله‌ای به نام پاکت لثه شکل بگیرد.
پریودنتیت (Periodontitis)
پریودنتیت یا التهاب بافت‌های پشتی لثه، شامل لثه، استخوان و بافت پشتی دندان می‌شود. این بیماری معمولاً از ژنژویت پیش می‌آید و در صورت عدم درمان مناسب، می‌تواند منجر به تخریب بافت‌های پشتی دندان شود.
علائم پریودنتیت شامل علائم ژنژویت همچون خونریزی، تورم و قرمزی لثه، همراه با علائم اضافی نظیر درد لثه، لثه فاصله گرفته از دندان، حساسیت به تنفس در هوای گرم و سرد و تغییر در استحکام دندان‌ها میباشد.
درمان ژنژویت و پریودنتیت چیست؟
هر دو بیماری ژنژویت و پریودنتیت نیازمند تشخیص و درمان توسط یک دندانپزشک هستند. درمان این بیماری‌ها شامل بهداشت دهان و دندان منظم، جرمگیری دندان ها، سنجش عمق پاکت لثه، جراحی لثه و در موارد پیشرفته‌تر، جراحی استخوان می‌شود. اهمیت مراقبت دورهای منظم از دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی و درمان در صورت وجود علائمی از این بیماری‌ها بسیار مهم است.
سیاه شدن لثه
لثه بافتی محکم و با استحکام است که در اطراف دندان قرار داشته و نگهداری دندان‌ها در جای خود وظیفه این بافت است. رنگ لثه در افراد مختلف با توجه به نژاد و گوناگونی رنگدانه‌های پوست آنها متفاوت است.
گاهی به دلایل مختلف از جمله سیگار کشیدن، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین مصرف برخی داروها باعث سیاه شدن لثه و یا تغییرات دیگری روی لثه می‌شود. گاهی در اثر بیماری‌های لثه رنگی این بافت از قرمز یا صورتی به رنگ سیاه و تیره تبدیل می‌شود. در صورت مشاهده این تغییر رنگ در بافت لثه خود حتما به دندانپزشک مراجعه کرده و نسبت به درمان ان اقدام کنید.
درمان لثه سیاه
- لیزر درمانی: از مدرن‌ترین روش‌های درمان لثه سیاه استفاده از لیزر درمانی است که در این روش هیچگونه برشی بر روی لثه صورت نمی‌گیرد. در لیزر درمانی داروی بی حسی استفاده نمی‌شود و بیمار در ارامش کامل به درمان می‌پردازد.
- جراحی لثه: یکی دیگر از راه‌های درمان لثه تیره و سیاه استفاده از جراحی لثه است. در این روش با استفاده از تزریق موضعی بی حسی درمان به صورت سرپایی و بدون درد صورت می‌گیرد. در این روش لایه تیره رنگ بافت خارجی لثه برداشته شده و بعد از گذشت مدتی لایه جدید بازسازی شده و ترمیم می‌یابد که دارای رنگی طبیعی و سالم است.
سفید شدن لثه
رنگ طبیعی لثه در صورتی که از سلامت کامل برخوردار باشید به رنگ صورتی و کاملا پایدار است. اما گاهی در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان این رنگ صورتی تغییر یافته و به رنگ سفید و یا متورم می‌شود. بنابراین با مشاهده هر گونه تغییر رنگ و یا التهاب و زخم در لثه خود سریعا به دندانپزشک مراجعه کرده و روند درمان را آغاز کنید. در صورت نادیده گرفتن این مشکلات ممکن است جدی‌تر شده و نهایتا به سرطان دهان منجر شوند.
دلایل سفید شدن لثه
- لکوپلاکی لثه: این بیماری باعث ظهور قسمت‌های سفید رنگ و ضخیمی در دهان می‌شود که عامل اصلی و عمده بروز این مشکل مصرف دخانیات است.
- کم خونی: کمبود آهن و ویتامین B12 در بدن باعث ایجاد کم خونی می‌شوند. یکی از علایم این بیماری رنگ پریدگی است که این رنگ پریدگی شمال رنگ لثه نیز می‌شود. بنابراین کم خونی نیز می‌تواند یکی از دلایل سفید و بی رنگ شدن لثه باشد.
درمان سفیدی لثه
- تغییر رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها
- شستشوی دهان با محلول آب و نمک
- استفاده از پماد و ژل‌های مخصوص
- استفاده از درمان‌های جراحی و لیزر درمانی
- اجتناب از مصرف توتون، تنباکو و سیگار
عقب رفتگی لثه یا تحلیل لثه
در بعضی موارد لثه ممکن است به تدریج عقب رفته و از بین بروند و این باعث قرار گرفتن ریشه دندان در معرض نور شود. قرار گرفتن ریشه دندان در معرض نور یکی از عوامل ایجاد عفونت و پوسیدگی در دندان است. پوسیدگی و عفونت هم از جمله عوامل از بین برنده دندان‌ها هستند. البته ناگفته نماند که عقب رفتگی لثه با افزایش سن رابطه مستقیم دارد.
بنابراین با درمان به موقع و سریع عقب رفتگی لثه از نابود شدن دندان‌ها و لثه‌ی خود جلوگیری کنید. البته با رعایت مواردی که گفته می‌شود می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد.
- مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان
- استفاده از دهانشویه‌ها و نخ دندان
- مراجعه به دندانپزشکی برای کنترل وضعیت سلامت و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان
درمان عقب رفتگی لثه
اگر عقب رفتگی لثه خفیف باشد نیاز به درمان نداشته و با رعایت موارد بهداشتی از شدت گرفتن این بیماری جلوگیری می‌شود. اما در صورت شدید بودن بیماری عقب رفتگی لثه باید بیماری کنترل و درمان شود که این درمان‌ها عبارتند از:
- ترمیم دندان با کامپوزیت
- جراحی
- استفاده از کامپوزیت صورتی
- درمان عوامل کاهش دهنده حساسیت
آبسه دندان
وقتی دندان در معرض آلودگی قرار بگیرد آلودگی‌ها ناشی از پوسیدگی، بیماری‌های لثه و دندان‌های ترک خورده هستند که منجر به ایجاد آبسه دندان می‌شوند. آبسه غده‌ای عفونی و چرکی است که در اطراف ریشه دندان ظاهر شده و معمولا بعد از پوسیدگی دندان ایجاد می‌شود. این بیماری به تدریج می‌تواند به مینا و عاج دندان آسیب برساند و بیماری‌های لثه را منجر شود.
درمان آبسه دندان
- استفاده از آنتی بیوتیک‌ها
- کشیدن دندان
- جراحی
علائم بیماری‌های لثه
- خونریزی دهان، التهاب و قرمزی
- بوی بد دهان
- تغییر دندان‌ها
- لثه‌های قرمز و متورم
- ایجاد جرم و پلاک بر روی دندان‌ها
- دندان‌های لق و حساس
- استرس مزمن
- فشردگی و سایش دندان‌ها