همه چیز در مورد بوی بد دهان؛ علل، 9 درمان خانگی و دندانپزشکی
ما برای برقراری ارتباط با دیگران راهی جز حرف زدن نداریم، اما گاهی بوی بد دهان مانع از ایجاد این ارتباط میشود. بوی بد دهان که به آن هالیتوز یا هالیتوزیس میگویند، رایحهای است که هنگام تنفس یا حرف زدن با دیگران به مشام میرسد. دلایل متعددی برای ایجاد بوی نامطبوع از دهان وجود دارد. اما در اغلب موارد علت مشکلات مربوط به دهان و دندان است. البته دلایلی مانند رژیم غذایی نامناسب یا مشکلات معده نیز در بوی بد دهان تاثیر میگذارند. در این مطلب از سایت کلینیک دندانپزشکی تاج به بررسی علت بوی بد دهان و روشهای درمان خانگی، پزشکی و دندانپزشکی آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
🎯 این نوشته رو هم از دست ندید: درمان سه سوته دندان درد در خانه
علت بوی بد دهان چیست؟
عوامل مختلفی منجر به بوی بد دهان میشوند که از آنها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مصرف مواد غذایی حاوی گوگرد مانند سیر و پیاز
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد حساسیت و افسردگی
- تجمع باکتریها پشت زبان یا بین دندانها
- پوسیدگی دندانها
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- التهاب یا عفونت لثه یا دندان
- بازگشت اسید به معده
- خشکی دهان
- بیماری دیابت
- مصرف سیگار و تنباکو
- مصرف نوشیدنیهای الکلی
- رژیم غذایی کم کربوهیدرات
- استرس، اضطراب و افسردگی
- عفونت بینی و گلو
- بیماریهای لثه
علل دیگری نیز برای ایجاد بوی بد دهان وجود دارند که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد. اما قبل از آن بد نیست که با چرایی تاثیر موارد بالا در بوی بد دهان آشنا شویم.
تاثیر عدم رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان در بوی بد دهان
در اغلب افراد عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به ایجاد بوی بد تنفس و دهان هنگام صحبت کردن خواهد شد. علت این است که پس از مدتی مسواک نزدن و عدم استفاده از نخ دندان و دهانشویه، ذرات غذا، پلاکها و باکتریها روی دندانها و لثهها جمع میشوند. البته عدم رعایت بهداشت منجر به آلوده شدن سطح زبان و لوزهها نیز خواهد شد.
باید اشاره کنیم که با عدم رعایت بهداشت دهان و دندان برای مدت طولانی، روند پوسیدگی دندانها تسریع خواهد شد. پوسیدگی دندانها در کنار عدم رعایت بهداشت، به بوی بد دهان دامن خواهد زد.
بیماری لثه یا ژنژیویت و تاثیر آن بر بوی بد دهان
به بیماری که منجر به التهاب، تورم و خونریزی در لثهها میشود، التهاب لثه یا ژنژیویت میگویند. این بیماری در اثر تجمع باکتریهای پلاک روی لثه در کنار دندان (خط لثه) ایجاد میشود. یکی از رایجترین علائم التهاب لثه، ایجاد بوی بد از دهان، التهاب و قرمزی در لثهها است. این در حالی است که از تمامی این مشکلات در دندانها و لثهها میتوان با رعایت بهداشت عمومی جلوگیری کرد.
تاثیر بیماریهای دهان و دندان در ایجاد بوی بد نفس و دهان
واضح است که بیماریهای مرتبط با دهان و دندان منجر به ایجاد بوی نامطبوع در هنگام نفس کشیدن میشوند. از این بیماریها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- خشکی دهان: تولید بزاق به از بین بردن باکتریها و ذرات غذا کمک میکنند. زمانی که میزان تولید بزاق دهان کم شود، رشد باکتریها بیشتر شده و ذرات غذا مدت طولانیتری در دهان باقی میمانند. همین موضوع منجر به ایجاد بوی بد دهان میشود.
- سینوزیت: عفونت در سینوسها منجر به تولید ترشحات مخاطی میشود که بوی بدی دارند.
- آبریزش بینی: هیچ چیزی مانند ترشحات مخاطی بینی و گلو برای باکتریهای مضر موجود در دهان مفید نیست. با آبریزش بینی باکتریها سوخت بیشتری در اختیار داشته و بوی نامطبوع بیشتری تولید میکنند.
- التهاب یا عفونت لوزه: وجود التهاب یا عفونت در لوزهها یا گیر کردن مواد غذایی در حفره لوزه منجر به هالیتوز خواهد شد.
- آسم مزمن: افراد مبتلا به آسم به دلیل تنفس از راه دهان، معمولا دچار دهان خشک نیز خواهند شد. خشکی دهان عاملی برای ایجاد بوی بد دهان میشود.
این موارد برخی از بیماریهای مرتبط با دهان و دندان بودند که منجر به هالیتوز خواهند شد.
بوی بد دهان در اثر بیماریهای گوارشی
بیماریهای مختلفی بر ایجاد بوی بد دهان تاثیر میگذارند. از این بیماریها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده،هعضم نشدن غذا، یبوست و اختلالات روده
- برخی سرطانها مانند سرطان دهان
- اختلالات متابولیک مانند بیماری مزمن کلیه یا هیپرمتیونینمی
- مشکل یا آسیب در سیستم تنفسی مانند گشاد شدگی مزمن راه هوایی (برونشکتازی)، پنومونی آسپیراسیون و آپنه خواب
باید اشاره کنیم که بیماریهای دیگری نیز وجود دارد که ممکن است عامل ایجاد بوی بد در دهان شوند.
تاثیر مواد غذایی در بوی بد دهان
همه ما با بوی بد دهان بعد از مصرف برخی مواد غذایی مانند سیر، پیاز و ادویهجات آشنایی داریم. علت این بوی نامطبوع مواد موجود در مواد غذایی مصرف شده و همچنین ذرات به جای مانده از آنها در دهان و دندان است. البته بوی برخی مواد غذایی تا زمانی که آن ماده غذایی در جریان خون وجود دارد، ادامه خواهد داشت. از دیگر مواد غذایی که منجر به بوی بدن در دهان میشوند میتوانیم به مواد زیر اشاره کنیم:
- قهوه: به دلیل طعم قوی قهوه و تاثیری که روی براق دهان دارد، ممکن است منجر به ایجاد بوی بد دهان شود.
- مصرف الکل: مصرف مشروبات الکلی تولید بزاق را کاهش داده و محیط دهان را برای رشد باکتریهای تولید کننده بوی بد مساعد میکند.
- مصرف بیش از حد رژیم غذایی حاوی قند: باکتریهای موجود در دهان برای زندگی و فعالیت به قند نیاز دارند. افرادی که رژیم غذایی حاوی قند بالا دارند، فعالیت باکتریها در دهان آنها بیشتر بوده و در نتیجه معمولا دچار بوی بد دهان میشوند.
- رژیم غذایی سرشار از پروتئین: گاهی مصرف بیش از حد پروتئین در بدن مشکلساز میشود. با عدم هضم پروتئین در بدن، گاز گوگرد با بوی بدی تولید خواهد شد.
- رژیم غذایی کم کربوهیدرات: مصرف کربوهیدرات به دلیل تاثیری که در متابولیسم بدن دارد، در فرآیندهای مختلفی همچون ایجاد بوی بد در دهان تاثیر خواهد داشت. مصرف ناچیز کربوهیدرات منجر به ایجاد چرخهای در بدن میشود که یکی از عوارض آن تولید بوی نامطبوع دهان است.
پس میتوان گفت که با داشتن رژیم غذایی سالم و رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان از بوی بد دهان جلوگیری کرد.
علائم مرتبط با بوی بد دهان چیست؟
رایجترین علائم بوی بد در دهان عبارتند از:
- دهان خشک
- زبان خشک و سفید
- لثههای سفت و سخت تحریک پذیر
- پلاک روی دندان
- غدد لنفاوی متورم
- درد در ناحیه گلو و بینی
البته در مواردی که علت بوی بد دهان بیماری یا عارضه دیگری باشد، ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشد.
رفع بوی بد دهان برای همیشه؛ موثرترین روشهای درمان بوی بد دهان
برای کاهش یا به حداقل رساندن بوی بد دهان راههای زیادی وجود دارد که در این مطلب به موثرترین آنها اشاره خواهیم کرد. اما سادهترین راه برای رفع بوی بد دهان رعایت بهداشت دهان و دندان است که عبارتند از:
- استفاده از مسواک روزانه، حداقل 2 مرتبه در روز
- استفاده از نخ دندان و دهانشویههای ضد عفونی کننده یا ضد باکتریایی
- شستشوی دهان با محلولهای محتوای دی اکسید کلرین
- پاک کردن انتهای زبان با کمک مسواک مخصوص
- مراجعه به دندانپزشک حداقل هر 6 ماه یکبار
- درمان دندانهای پوسیده و التهاب لثهها
توجه داشته باشید که اگر علت بوی دهان، بیماریهای لثه باشد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا لثهها بافتهای بسیار حساسی هستند که در صورت عدم درمان ممکن است از دندان جداشته یا تحلیل بروند.
در همین راستا میتوانیم کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی تاج را به شما معرفی کنیم. این کلینیک به بزرگسالان و کودکان حتی در روزهای تعطیل نیز خدمات درمانی و زیبایی دندان ارائه میدهد.
روشهای درمان خانگی برای رفع بوی بد دهان
برای رفع بوی بد دهان راهکارهای خانگی و گیاهی خیلی خوب جواب میدهند. البته باید اشاره کنیم که اگر علت بوی بد دهان مشکلات عادی دهان و دندان، معده یا سیستم تنفسی باشند، روشهای خانگی جواب خواهند داد. در صورتی که برای از بین رفتن بوی بد دهان ناشی از بیماریهای خاص سیستم گوارشی، تنفسی یا زمینهای، بیماران باید به پزشک مراجعه کنند. در ادامه با چند نمونه از بهترین روشهای درمان بوی بد دهان آشنا خواهیم شد.
درمان خانگی بوی بد دهان با دانه رازیانه
دانه رازیانه با خواص ضد میکروبی که دارد با باکتریهای دهان مبارزه کرده و برای کنترل بوی بد دهان بسیار موثر است. البته رازیانه به دلیل طعم شیرین و بوی معطری که دارد برای رفع بوی بد از دهان مناسب است. برای استفاده از رازیانه باید آن را مانند دمنوش دم کرده یا بجوشانید. سپس بعد از هر وعده غذایی از آن بنویشید.
برای اینکه بدانیم برای بوی بد دهان چه کنیم در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
چای سبز، درمان قطعی بوی بد دهان
چای سبز یکی از غنیترین منابع غذایی حاوی آنتی اکسیدان است. طبق تحقیقات انجام شده بیشترین میزان آنتی اکسیدان موجود در چای سبز را مادهای به نام EGCG (Epigallocatechin-3-gallate تشکیل میدهد. این ماده برای بدن اثرات مثبتی دارد. مطالعهای که در سال 2013 انجام شده نشان میدهد که EGCG سلولهای لثه را تحریک میکند تا ماده شیمیایی ضد میکروبی تولید و آزاد کنند. این ماده در از بین بردن باکتریهای ایجاد کننده بیماری لثه و هالیتوز موثر است.
استفاده از روغن دارچین در جواب چگونه بوی بد دهان را از بین ببریم؟
روغن دارچین اثرات ضد باکتریایی قوی روی باکتری S.moorei داشته و سطح سولفید هیدروژن VCS را کاهش خواهد داد. این در حالی است که استفاده از روغن دارچین هیچ گونه آسیبی به لثهها وارد نمیکنند. در نتیجه استفاده از این روغن یا محصولات بهداشتی حاوی آن برای سلامت دهان و دندان مفید خواهد بود.
در صورت استفاده از روغن دارچین آن را با روغن حامل (روغن زیتون یا نارگیل) مخلوط کنید. سپس مخلوط روغنها را با آب مخلوط کرده و به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
دانه شنبلیله برای درمان بوی بد دهان
استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی مانند شنبلیله به دلیل بوی معطر و اثرات ضد باکتریایی که دارند برای رفع بوی بد دهان مناسب هستند. برای استفاده از دانه شنبلیله باید مقداری از آن را هر روز دم کرده و بنوشید. مصرف این دمنوش خواص آرامبخشی و تسکین دهندگی نیز دارد.
میخک برای رفع بوی بد دندان خراب
گل میخک از آن دسته گیاهان دارویی است که برای درمان بیماریها و آسیبهای مختلفی استفاده میشود. یکی از کاربردهای میخک، حفظ سلامت دهان و دندان است. برای استفاده از میخک میتوانید مقداری از آن را در دهان قرار داده و بجوید. این کار به کاهش التهاب دهان و لثه کمک کرده و بوی بد را از بین خواهد برد.
همچنین باید بگوییم که استفاده از میخک علاوه بر رفع بوی بد دندان خراب، به کاهش عفونت و جلوگیری از پوسیدگی بیشتر دندانها کمک خواهد کرد.
جویدن پوست لیمو، مفید برای از بین بردن بوی بد دهان
پوست لیمو و پرتقال خاصیت اسیدی دارد که دشمن باکتریهای موجود در دهان است. به همین علت جویدن پوست لیموی تازه و پرتقال به کاهش تعداد باکتریهای مضر در دهان کمک خواهد کرد. از طرفی دیگر لیمو حاوی اسید سیتریک است که ترشح بزاق را تحریک خواهد کرد. افزایش میزان بزاق دهان عاملی برای رفع بوی بد در آن است.
نکته: یک روش دیگر برای استفاده از لیمو، اضافه کردن یک قاشق آبلیمو به یک لیوان آب است. از این محلول میتوان به عنوان دهانشویه استفاده کرد.
ماست بروبیوتیک برای از بین بردن بوی بد دهان
پروبیوتیکها باکتریهای زندهای هستند که برای سلامتی مفیدند. مصرف مرتب مواد غذایی حاوی پروبیوتیک باعث کاهش بوی بد دهان خواهد شد. زیرا پروبیوتیکها به کاهش سطح باکتریهای مضر و ایجاد کننده بوی بد کمک میکنند. همچنین این مواد غذایی به سلامت بهتر سیستم گوارشی کمک مرده و در نتیجه از ایجاد بوی بد ناشی از مشکلات سیستم گوارشی در دهان جلوگیری خواهند کرد.
از بین بردن بوی بد دهان با غرغره آب نمک
یکی از سادهترین روشها برای از بین بردن بوی بد دهان، کاهش التهاب یا درمان عفونت، غرغره آب نمک است. این محلول ساده خواص ضد میکروبی دارد و PH دهان را خنثی میکند. در نتیجه محیط دهان برای رشد باکتریها مساعد نخواهد بود و بوی بد دهان کمتر میشود. برای تهیه آب نمک مناسب برای غرغره باید یک قاشق چایخوری نمک را با یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید. سپس هر روز 2 تا 3 مرتبه از آن برای غرغره استفاده کنید.
استفاده از جعفری برای رفع بوی دهان
یکی دیگر از درمانهای خانگی برای از بین بردن بوی بد دهان، استفاده از جعفری است. جعفری به علت داشتن کلروفیل (ماده ضد باکتریایی) برای رفع بوی بد دهان مناسب است. همچنین این سبزی خوشمزه و خوش طعم خواص قلیایی دارد که منجر به اینجاد بوی خوب خواهد شد.
استفاده از روغن درخت چای در جواب برای بوی بد دهان چه کنیم؟
روغن درخت چای خواص ضد عفونی کنندهای دارد که برای سلامت دهان موثر است. طبق مطالعات انجام شده باکتریهای دهان مواد شیمیایی به نام ترکیبات گوگرد فرار یا VSCs تولید میکنند که عامل ایجاد بوی بد در دهان هستند. تحقیقات مختلف نشان میدهد که روغن درخت چای به کاهش باکتریهای تولید کننده VSCs کمک میکنند. از این رو به افرادی که به مشکل هالیتوز مواجه هستند استفاده از روغن درخت چای توصیه میشود. برای استفاده باید چند قطره روغن درخت چای را با روغن نعنا و لیمو در یک لیوان آب بریزید. سپس با هم مخلوط کرده و به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
درمان بوی بد دهان با روشهای دندانپزشکی
حال این سوال در ذهن ایجاد میشود که برای درمان خانگی بوی بد دندان پوسیده چه کاری انجام دهیم؟ بهترین کار ترمیم دندان پوسیده است. این کار هم باعث نگه داری از دندان طبیعی شده و هم منجر به خلاص شدن از شر بوی بد دهان میشود. در ادامه انجام غرغره آب نمک و جویدن یخک توصیه میشود.
باید اشاره کنیم در صورتی که بوی بد دهان با روشهای خانگی درمان نشود، بیمار باید برای رفع بوی بد دهان خود در ابتدا به دندانپزشک مراجعه کند. زیرا ممکن است علت بوی بد دهان مشکلات مربوط به دندانها مانند پوسیدگی یا التهاب لثه باشد. در این حالت اقدامات زیر برای رفع بوی بد دهان بیمار در دندانپزشکی صورت میگیرد:
- بررسی دندانهای بیمار با معاینه و تصویربرداری(OPG)
- انجام عصب کشی یا پر کردن دندانها
- تجویز آنتی بیوتیک برای رفع عفونت
- کشیدن دندانهایی که امکان ترمیم و نگهداری آنها وجود ندارد.
- انجام جرمگیری
- لمینت دندان یا کامپوزیت
- ایمپلنت
برای بیماریهای لثه نیز داروهای ضد التهابی و روشهای مراقبتی خاصی ارائه خواهد شد. در صورتی که به بیماریهای لثه مبتلا هستید برای بررسی وضعیت لثههای خود به کلینیک تاج مراجعه کنید. در این کلینیک خدمات مختلفی برای ترمیم و درمان دندانها و لثهها ارائه میشود.
راهکارهای پزشکی برای درمان قطعی بوی بد دهان
در صورتی که علت بوی بد دهان بیماری زمینهای مانند دیابت یا مشکلات کبدی یا تنفسی باشد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. به عنوان مثال اگر علت بوی بد دهان مشکل رفلاکس معده است، پزشک برای بیمار داروهای کاهش دهنده اسید معده مانند امپرازول و رانیتیدین را تجویز میکند. این داروها با کاهش رفلاکس مواد غذایی باعث کاهش بوی بد در گلو و دهان بیمار خواهند شد.
بوی بد دهان چه زمانی خطرناک است و نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
بوی بد دهان در برخی موارد نشان دهنده مشکلات جدیتر است. در صورتی که بوی بد دهان به صورت مزمن وجود داشته باشد و با روشهای معمول بهداشت دهان و دندان برطرف نشود، مراجعه به پزشک توصیه میشود. در ادامه چند نمونه از شرایط و علائمی که ممکن است نشان دهنده مشکلات جدی باشند را معرفی خواهیم کرد:
- بوی مزمن: اگر بوی بد پس از مسواک زدن و استفاده از دهانشویه از بین نرود.
- علائم همراه: وجود پوشش سفید روی زبان، خشکی دهان، ترشحات مخاطی پشت حلق، احساس سوزش زبان
- بیماریهای لثه: اگر نشانههای بیماری لثه مانند قرمزی، تورم یا خونریزی لثهها وجود داشته باشد.
- مشکلات دستگاه گوارش: مانند سوزش سر دل یا رفلاکس اسید معده (GERD)، زخم معده یا انسداد روده
- بیماریهای سیستمیک: مانند دیابت، نارسایی کبد یا کلیه
در صورتی که بوی بد دهان همراه با هر یک از این علائم ایجاد شود یا اگر به صورت مداوم وجود داشته باشد، مراجعه به پزشک یا دندانپزشک برای بررسی بیشتر و تشخیص دقیق توصیه میشود. این موضوع میتواند به شناسایی و درمان به موقع مشکلات جدیتر کمک کند.
استفاده از خدمات متنوع کلینیک دندانپزشکی تاج برای درمان بوی بد دهان
در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج خدمات مختلفی در حوزه دهان و دندان ارائه میشود. این کلینیک مجهز به جدیدترین دستگاههای دندانپزشکی و کادر مجربی از دندانپزشکان در تخصصهای مختلفی همچون لمنیت، کامپوزیت، ایمپلنت، جراحی، ترمیم دندان و سایر خدمات درمانی و زیبایی دهان و دندان است. در صورتی که از بوی بد دهان خود رنج میبرید، برای یافتن علت و درمان آن به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه کنید.
در این کلینیک برای رفاه حال بیماران و رفع نگرانی در مورد هزینههای درمان، امکان پرداخت هزینه با شرایط ویژه و اقساطی وجود دارد. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا اخذ نوبت مشاوره درمانی رایگان با شماره 02191305400 تماس حاصل فرمایید.
پاسخ به سوالات رایج درباره بوی بد دهان
بله، استفاده از آیا استفاده از چای سبز میتواند بوی بد دهان را کاهش دهد؟
بله، استفاده از چای سبز میتواند باعث کاهش هالیتوزیس شود. چای سبز به دلیل خواص شد التهاب و ضد باکتریایی که دارد باعث از بین رفتن باکتریهای تولید کننده بوی بد در دهان خواهد شد. در نتیجه بوی بد دهان رفع خواهد شد.
بلهآیا بد بو شدن دهان نشان دهنده بیماری است؟
بله، این بو گاها ممکن است نشان دهنده بیماریهایی باشد که نیاز به درمان و توجه پزشکی دارند. در برخی موارد، این بوی نامطبوع میتواند نشانه عفونتهای دهانی مانند التهاب لثه یا عفونتهای دهان و دندان باشد. همچنین، ممکن است ناشی از بیماریهای داخلی مانند بیماریهای معده و سیستم گوارش، بیماریهای کبدی و مشکلات تنفسی نیز باشد.
کفیر نوعی نوشیدنی تهیه شده از شیر تخمیر شده است، درست مانند ماست پروبیوتیک؛ اما نسبت به پروبیوتیک باکتریهای مفید بیشتری دارد. طبق مطالعات انجام شده در سال 2018، مصرف کفیر سطح باکتریهای ایجاد کننده بوی بد در دهان را به میزان زیادی کاهش خواهد داد.
هیچ راهی برای از بین بردن بوی بد دهان برای همیشه وجود ندارد. اما با رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان و رژیم غذایی سالم میتوان از ایجاد بوی بد دهان، پلاک و پوسیدگی دندانها جلوگیری کرد.
در ابتدا باید علت بوی بد معده را متوجه شد تا به صورت ریشهای علت آن را رفع کرد. پس از آن میتوان با مصرف میخک، دانه شنبلیله، جویدن پوست لیمو یا پرتقال و چای سبز به رفع بوی بد معده کمک کرد.