
پوسیدگی دندان بعد از زایمان؛ چالش جدی برای مادران در دوران شیردهی
پوسیدگی دندان بعد از زایمان جزء مشکلات آزاردهنده و البته جدی در مادران است. مهمترین علل پوسیدگی دندان پس از زایمان شامل: تغییرات هورمونی، کاهش کلسیم، تغییر سبک تغذیه در دوران بارداری و شیردهی است. بنابراین اگر پس از زایمان دچار علائم هشداردهندهای مانند: درد دندان و احساس حساسیت در بافت لثه شدید؛ برای جلوگیری از پوسیدگی بیشتر دندان سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
در صورت عدم درمان، پوسیدگی دندان به مرور زمان شدت بیشتری پیدا کرده و در صورت عدم توجه، سلامت دهان و دندان را به خطر میاندازد. شرایطی مانند: کاهش بزاق، تهوعهای دوران بارداری و بیتوجهی به بهداشت دهان در این دوران، سرعت تخریب مینای دندان را افزایش میدهند. بنابراین، آگاهی از علل، روشهای پیشگیری و درمان، برای حفظ سلامت دندانها در دوران بارداری و بعد از زایمان ضروری است ضروری است.
در این سری از مقالات کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج قصد داریم به بررسی دقیق دلایل بروز، راهکارهای علمی و موثر برای کنترل، پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان پس از زایمان بپردازیم. مانند همیشه مهمان مقاله ما باشید تا در خصوص این موضوع جذاب بیشتر بدانید.
چرا در شیردهی دندان ها خراب میشوند؛ ارتباط پوسیدگی دندان با عفونت در دوران بارداری
پوسیدگی دندان بعد از زایمان در واقع ادامهای از روند آسیبهای دندانی است که از دوران بارداری آغاز شده است. پوسیدگی و عفونت دندان در بارداری اغلب به دلیل ضعف سیستم ایمنی، تغییرات هورمونی و افزایش سطح اسید دهان ایجاد شده و میتواند زمینه ساز پوسیدگیهای شدید پس از زایمان شود. در این دوران، لثهها حساستر شده و بیشتر مستعد التهاب و عفونت هستند.
عدم درمان عفونت دندان در دوران بارداری، باعث تکثیر و تشدید باکتریها در دهان میشود. ترکیب عدم درمان و کاهش رسیدگیهای بهداشتی باعث میشود که علاوه بر آسیب به مینای دندان، عفونت وارد جریان خون شده و روی سلامت کلی بدن اثر منفی بگذارد. بنابراین درمان عفونت دندان قبل از زایمان اهمیت بسیاری دارد.
مراقبت از دهان و دندان در دوران بارداری و پس از آن باید به صورت پیوسته انجام شود. با مراجعه منظم به دندانپزشکی میتوان از پوسیدگی دندان بعد از زایمان پیشگیری کرد. بنابراین رعایت بهداشت روزانه و بررسی منظم دندان، جزء اصول اصلی مراقبت در این دوران حساس است. در ادامه به بررسی دلایل پوسیدگی دندان در دوران شیردهی و پس از زایمان با جزئیات بیشتری می پردازیم.

نقش تغییرات هورمونی در پوسیدگی دندان مادران
تغییرات هورمونی بعد از زایمان یکی از اصلیترین علل آسیبدیدگی دندانها به حساب میآید. این تغییرات باعث کاهش ترشح بزاق، افزایش اسیدیته بزاق و رشد باکتریهای دهان میشود. کاهش ترشح بزاق، قدرت سیستم دفاعی دهان را برای از بین بردن باکتریها کاهش داده و دندانها را مستعد عفونت و پوسیدگی میکند.
جالب است بدانید، مینای دندانهای جلو در برابر اسیدیته دهان، آسیبپذیرتر از دندانهای کناری و عقبی است. به همین دلیل با کاهش ترشح بزاق، خطر پوسیدگی دندان جلو افزایش پیدا میکند. پوسیدگی و تیره شدن دندانهای جلو تأثیر مستقیمی روی ظاهر و اعتماد به نفس مادران میگذارد.

تغذیه نامناسب و کمبود مواد معدنی پس از زایمان
بدن مادران پس از زایمان نیاز بیشتری به مواد مغذی دارد؛ اما مراقبت و رسیدگی زیاد به نوزاد باعث میشود که مادران توجه کمتری به تغذیه خود داشته باشند. به همین دلیل در دوران پس از زایمان، مادران با بیماریها و مشکلات نسبتا زیادی در سلامتی خود روبرو میشوند.
برای مثال شیردهی باعث میشود که بدن اکثر مادران دچار کمبود ویتامین D و کلسیم شود. کمبود ویتامین D، کلسیم، فسفر و سایر عناصر ضروری ساختار دندانها را تضعیف کرده و خطر عفونت و پوسیدگی دندان را بالا میبرد. علاوه بر کمبود ویتامین، کاهش انرژی و خستگی زیاد نیز جزء عواملی هستند که به دلیل کاهش رسیدگی مادران به بهداشت دهان و دندان خود، خطر پوسیدگی دندان را افزایش میدهند.
متاسفانه در دوران پس از زایمان نیز بسیاری از مادران اظهار میکنند که زمان مناسبی برای پر کردن دندان خود ندارند. تأخیر در درمان، موجب پیشرفت پوسیدگی و درگیر شدن ریشه دندان با عفونت میشود. توجه داشته باشید که پخش شدن عفونت و پوسیدگی بیشتر دندان، باعث پیچیدگی درمان و نیاز به پرداخت هزینههای بالاتر میشود.
نقش بی خوابی پس از زایمان در تشدید عفونت دندان
بیخوابی پس از زایمان یکی از مشکلات رایج در میان مادران است که تاثیرات گستردهای روی سلامت عمومی بدن میگذارد. کمبود خواب باعث ضعف سیستم ایمنی شده و بدن را در برابر عفونتها آسیبپذیرتر میکند. بی خوابی علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به عفونتهای مختلف، به دلیل ضعف سیستم ایمنی روند درمان انواع بیماریها و عفونتها مانند عفونت دندان را کند میکند.
علاوه بر موارد گفته شده اختلالات خواب در دوران پس از زایمان با عوارض دیگری مانند کاهش ترمیم بافتهای بدن همراه است. این عوارض و تغییرات، زمینه را برای گسترش عفونت دندان فراهم کرده و درد و تورم ناشی از عفونت را بیشتر خواهند کرد. به همین دلیل، کنترل بیخوابی و بهبود کیفیت خواب اهمیت زیادی در پیشگیری از تشدید مشکلات مرتبط با دندان پس از زایمان دارد.
تاثیر کاهش ترشح بزاق روی بروز عفونت دندان
بزاق نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. ترشح بزاق باعث ضد عفونی دهان و دندان شده و با کاهش تعداد باکتریها از بروز عفونت جلوگیری میکند. زمانی که به دلایل مختلف مانند: استرس، کم آبی بدن یا مصرف داروهای خاص ترشح بزاق کاهش پیدا کند، محیط دهان خشک شده و قدرت دفاع طبیعی بدن در برابر میکروبها کاهش مییابد. علاوه بر موارد گفته شده در دوران شیردهی، تغییرات هورمونی زیادی در بدن مادر رخ میدهد. یکی از نتایج تغییرات هورمونی، کاهش ترشح بزاق است.
کاهش ترشح بزاق باعث تغییر تعادل میکروبی در دهان شده و رشد باکتریهای مضر را افزایش میدهد. در چنین شرایطی، مراقبت از بهداشت دهان، استفاده از دهان شویههای ملایم و افزایش مصرف آب اهمیت زیادی در پیشگیری از عفونت دندان دارد.
نشانههای اولیه پوسیدگی دندان بعد از زایمان
در دوران پس از زایمان، بدن با دچار تغییرات جسمی، هورمونی و متابولیکی میشود. تغییرات متابولیک در این دوران با کاهش جذب کلسیم، منیزیم و سایر مواد معدنی حیاتی همراه است. کاهش جذب مواد معدنی سبب بروز عوارضی مانند: پوکی استخوان، دردهای عضلانی و آسیب به مینای دندان میشود. خوشبختانه با شناخت علائم و مداخله زودهنگام میتوان از پیشرفت این عوارض جلوگیری کرد. در ادامه به مهمترین به علائم اولیه پوسیدگی دندان بعد از زایمان اشاره میکنیم.
- حساسیت به غذاهای سرد و گرم
- دردهای خفیف و ضرباندار دندان
- تغییر رنگ مینای دندان (قهوهای یا خاکستری)
- بوی بد دهان
- ظاهر شدن لکه یا سوراخ ریز روی دندان
نکته: برای تشخیص دقیق پوسیدگی دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و در صورت نیاز انجام رادیوگرافی و تستهای تشخیصی ضروری است. در صورت نیاز برای انجام اقدامات درمانی پیچیده مانند عصب کشی دندان در بارداری حتما به مراکز دارای درمانهای تخصصی برای مادران باردار مانند کلینیک دندان پزشکی تاج مراجعه بفرمایید.
راهکارهای موثر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بعد از زایمان
در دوران پس از زایمان، بدن مادر در مرحله بازسازی قرار دارد. به همین دلیل نیازمند مراقبتهای بسیار ویژهای است. همانطور که اشاره شد به دلیل ضعف سیستم ایمنی در دوران بارداری و پس از زایمان، احتمال پوسیدگی دندان بسیار زیاد است.
به همین دلیل احتمال نیاز به انجام اقدامات درمانی برای پوسیدگی دندان و نیاز به پر کردن دندان در بارداری بسیار بالا است. اولین و مهمترین اقدام برای حفظ سلامت دهان و دندان مادران، استفاده روزانه از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید است.
همچنین استفاده از نخ دندان به صورت روزانه نیز از گیر کردن مواد غذایی در بین دندانها و شروع پوسیدگی جلوگیری میکند. در کنار این اقدامات مصرف مواد غذایی سرشار از کلسیم مانند لبنیات و سبزیجات، در تقویت مینای دندان مؤثر بوده و به حفظ سلامت مینای دندان کمک میکند. علاوه بر این پیروی از رژیم غذایی سرشار از کلسیم، ویتامین D و فسفر به حفظ سلامت مینای دندان کمک میکند.

درمانهای پزشکی مؤثر برای عفونت و پوسیدگی دندان بعد از زایمان
در صورت تشخیص پوسیدگی دندان، انجام سریع درمانهای تخصصی ضرورت دارد. متناسب با شدت آسیب، دندانپزشک یکی از روشهای متداول درمانی را پیشنهاد میدهد. توجه داشته باشید که هر چه روند درمان سریعتر آغاز شود، میزان تراش دندان و حساسیت مینای دندان به سرما و گرما کمتر میشود. در ادامه به متداولترین روشهای درمان پوسیدگی دندان اشاره میکنیم.
درمان پزشکی پوسیدگی دندان بعد از زایمان |
توضیح مختصر |
فلوراید تراپی | استفاده از ژل مخصوص فلوراید برای تقویت مینای دندان |
ترمیم با مواد کامپوزیت | پر کردن نواحی پوسیده با مواد سفید رنگ |
عصبکشی | خارج کردن پالپ آلوده و حفظ ساختار اصلی دندان |
کشیدن دندان آسیبدیده | در صورت پوسیدگی شدید و غ یرقابل درمان |
درمان به موقع آسیبهای دندان، نقش مهمی در حفظ عملکرد دندان و زیبایی لبخند شما دارد.
آشنایی با بهترین و موثرترین روشهای درمان خانگی عفونت دندان در شیردهی
برای درمان عفونت دندان در دوران شیردهی، بسیاری از مادران نگران استفاده از داروهای شیمیایی و تاثیر آنها روی نوزاد هستند. به همین دلیل بسیاری از آنها به دنبال روشهای طبیعی و خانگی برای کاهش درد و التهاب هستند.
درمان خانگی عفونت دندان در شیردهی با استفاده از ترکیبات سادهای مانند: آب نمک گرم، کمپرس سرد و مصرف مواد غذایی ضد التهاب، کمک زیادی به کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت عفونت میکند. انتخاب روشهای درمانی خانگی در کنار درمانهای تخصصی پزشک، علاوه بر حفظ سلامت مادر، از تأثیر منفی روی نوزاد نیز جلوگیری خواهد کرد. بنابراین برای حفظ سلامت نوزاد و درمان سریع عفونت دندان مادر، شناخت بهترین روشهای درمان خانگی عفونت دندان در شیردهی و انجام آنها زیر نظر پزشک اهمیت زیادی دارد.
استفاده از دهانشویههای گیاهی مانند عصاره میخک، رعایت بهداشت دهان و مصرف غذاهای مقوی از جمله راهکارهای موثر برای مدیریت و جلوگیری از پوسیدگی دندان هستند. درمانهای خانگی علاوه بر کنترل علائم، به بدن فرصت میدهند تا به شکل طبیعی با عفونت مقابله کند.
معرفی بهترین مسکن دندان درد در شیردهی
بسیاری از مادران برای درمان دندان درد ناچار به استفاده از داروهای مسکن میشوند. از آنجایی که بسیاری از داروهای مسکن ممکن است به شیر مادر منتقل شده و روی سلامت نوزاد تأثیر بگذارند، آشنایی با مسکنهای مجاز و ایمن در این دوران اهمیت زیادی دارد. در ادامه مقاله به معرفی بهترین گزینههای مسکن دندان درد در شیردهی میپردازیم.
مسکن دندان درد در دوران شیردهی |
توضیحات |
استامینوفن | مسکن بیخطر و پرکاربرد برای کاهش درد در دوران بارداری و شیردهی |
ایبوپروفن | ضدالتهاب قوی و ایمن در دوران شیردهی |
مفنامیک اسید | مفنامیک اسید برای دندان درد در شیردهی در موارد خاص و با تجویز پزشک استفاده میشود. |
ناپروکسن | مسکن قوی بوده و باید در موارد خاص با احتیاط مصرف میشود. |
استفاده از هر نوع مسکن در دوران شیردهی باید حتماً زیر نظر پزشک صورت گیرد تا از سلامت مادر و نوزاد اطمینان حاصل شود.
کلینیک شبانهروزی دندانپزشکی تاج؛ همراه همیشگی سلامت مادران
اگر به دنبال یک مرکز حرفهای، مجهز و در دسترس برای درمان مشکلات دهان و دندان پس از زایمان هستید، کلینیک دندانپزشکی تاج انتخابی ایدهآل است. این مرکز با بهرهگیری از جدیدترین فناوریها و کادر مجرب، به صورت شبانهروزی در خدمت مادران، کودکان، مردان و زنانی است که می خواهند خدمات دندانپزشکی را با بالاترین کیفیت و پیشرفته ترین تجهیزات همراه متخصصین برتر کشور دریافت نمایند.
خدمات این مرکز شامل: ترمیم، عصبکشی، جراحی، جرمگیری و خدمات ویژه برای دوران بارداری و شیردهی است. کلینیک تاج با با داشتن کادری مجرب مجرب و متخصص برای مراقبت از مادران پس از زایمان، به آنها کمک میکند زیبایی لبخند خود را بدون نگرانی بازگردانند.
آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش ( چهار راه ایرانپارس) طبقه فوقانی بانک سپه
آدرس اینستاگرام: https://instagram.com/dentaj_clinic
جمعبندی نهایی: چطور از دندانهای خود بعد از زایمان مراقبت کنیم؟
مراقبت از سلامت دهان و دندان پس از زایمان باید یکی از اولویتهای مهم تمام مادران باشد. تغییرات هورمونی، تغذیه ناکافی و کاهش زمان برای مراقبت شخصی، باعث میشود که مادران علاوه بر دردهایی مانند کمردرد، به دلیل آسیب دیدن دندان، دچار درد دندان شوند.
به همین دلیل مراجعه منظم به دندانپزشک، رعایت بهداشت دهان و تغذیه مناسب در دوران پس از زایمان اهمیت دوچندانی پیدا میکند. همچنین استفاده از روشهای مراقبتی خانگی و انتخاب محصولات مناسب دهان و دندان به مادران کمک میکند تا از مشکلاتی مانند: درد، عفونت و هزینههای سنگین درمانی جلوگیری کنند. فراموش نکنید که مادر بودن به معنای فراموش کردن مراقبت از خود نیست؛ فراموش نکنید که سلامت شما، اولین هدیهای است که به فرزندتان میدهید.
سوالات متداول درباره پوسیدگی دندان بعد از زایمان
1-آیا پوسیدگی دندان بعد از زایمان طبیعی است؟
خیر، پوسیدگی دندان امری طبیعی نیست؛ اما به دلیل تغییرات هورمونی، کمبود مواد معدنی و بیتوجهی به بهداشت دهان، این مسئله در عارضه در میان مادران شایع است.
3-آیا مصرف مسکن در دوران شیردهی خطرناک است؟
بستگی به نوع مسکن دارد. مصرف بعضی از مسکن ها در این دوران ممنوع است. به دلیل شیردهی انتخاب تمام داروها و مکملها باید طبق نظر پزشک باشد.
4-چه زمانی باید بعد از زایمان به دندانپزشک مراجعه کرد؟
ترجیحاً در ۴ تا ۶ هفته اول پس از زایمان برای معاینه کامل باید به دندانپزشکی مراجعه کنید.
5-آیا شیر دادن باعث از بین رفتن کلسیم دندان میشود؟
شیر دادن ذخیره کلسیم بدن را کاهش میدهد؛ اما در صورت تغذیه مناسب آسیبی به دندان و استخوان وارد نمیشود.
6- آیا استفاده از دهانشویه در دوران شیردهی مجاز است؟
بله؛ استفاده از دهانشویههای فاقد الکل در دوران شیردهی مجاز است.