ارتودنسی دندان چیست و چطور به مرتب سازی دندان‌ها و فک کمک می‌کند

ارتودنسی شاخه ای تخصصی از دندانپزشکی است که بر اصلاح نامرتبی دندان ها و ناهماهنگی فک ها تمرکز دارد. هدف از این درمان ها بهبود سلامت دهان، بهبود ظاهر و افزایش اعتماد به نفس است. در این مقاله، همه چیزهایی که باید در مورد ارتودنسی دندان بدانید به صورت کلی مورد بحث قرار گرفته است. اگر علاقمند به مرتب کردن دندان های خود هستید حتما این مقاله را بخوانید.

ارتودنسی دندان چیست و چه اهدافی را دنبال می کند؟

ارتودنسی یعنی چه؟ گفته می شود که ارتودنسی یک واژه قدیمی است که از دو بخش اصلی تشکیل شده است. این واژه در اصل از ارتو (راست) و ادون به معنای (دندان) ساخته شده است. به زبان ساده این شاخه دندانپزشکی به راست و مرتب کردن دندان ها می پردازد.

به دندانپزشکانی که دندان ها و فک ها را مرتب می کنند نیز ارتودنتیست گفته می شود. آن ها به جز دوره 6 تا 7 ساله دندانپزشکی عمومی، 3 تا 4 سال دیگر به تحصیل اضافه در زمینه مورد بحث ما می پردازند.

چه افرادی به ارتودنسی دندان نیاز دارند؟

ارتودنسی برای چیست و چه افرادی نیاز به ارتودنسی دارند؟ اینها سوالاتی است که شاید برای شما به وجود بیاید. باید بگوییم اشخاص مناسب برای ارتودنسی عبارتند از کسانی که با مشورت به موقع با دندانپزشک، بهترین زمان برای ارتودنسی برای آن‌ ها تعیین می‌ شود. علاوه بر افرادی که از کجی دندان رنج می ‌برند، افراد زیر نیز ممکن است به دلایل مختلف به ارتودنسی نیاز داشته باشند:

1. افرادی که بین دندان ‌هایشان فاصله و فضای زیادی وجود دارد.
2. افرادی که دندان‌ ها دارای فرم بد (کجی بیش از حد) هستند.
3. افرادی که دندان ‌های بالایی آنها جلوتر از دندان ‌های پایینی آنها باشد و دچار ساییدگی شده ‌اند.
4. افرادی که فک پایین آنها جلوتر از فک بالای آنها باشد.
5. افرادی که فک آنها به طور کامل بسته نمی ‌شود.

سطح بهداشت دهان و دندان نیز اهمیت دارد تا شما کاندید مناسبی برای ارتودنسی باشید. افرادی که تصمیم به ارتودنسی گرفته‌ اند، باید به دقت به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنند و همکاری لازم با پزشک خود را داشته باشند. حضور به موقع در جلسات درمانی نیز ضروری است تا از تاخیر در روند درمان جلوگیری شود و درمان با مشکل مواجه نشود.

در صورت وجود بیماری ‌های لثه و بافت‌ های نگهدارنده دندانی (مانند بیماری حاد پریودنتال) یا پوسیدگی وسیع دندان‌ ها، انجام ارتودنسی ممکن نخواهد بود و ابتدا باید به رفع این مشکلات پرداخته شود.

انواع روش های مرتب سازی دندان ها و فکین در ارتودنسی چیست؟

حتما برایتان جالب است بدانید که ارتودنسی دندان چگونه انجام میشود؟ برای مرتب کردن دندان ها و اصلاح موقعیت فک ها، متخصصان ارتودنسی از ابزارها و روش های مختلفی استفاده می کنند. به طور کلی برای اینکه بگوییم ارتودنسی چگونه است یا ارتودنسی چگونه انجام میشود، باید گفت که دو نوع دسته بندی برای روش های مرتب سازی دندان ها وجود دارد. این دسته بندی ها عبارتند از:

• ثابت و متحرک
• مرئی و نامرئی

انواع روش های ثابت و متحرک

منظور از ارتودنسی دندان ثابت در واقع این است که وسایل ارتودنسی جهت مرتب سازی دندان ها باید به دندان ها متصل شوند. ارتودنتیست این وسایل را از شروع درمان به دندان ها وصل می کند و تا آخر درمان نیز این ها باید به دندان ها متصل باقی بمانند.

رایج ترین روش های ثابت عبارتند از:

• بریس های معمولی فلزی
• بریس ها سرامیکی
• بریس های لینگوال
• بریس ها دیمون

در ارتودنسی متحرک اما نیازی نیست که وسایل از اول تا آخر درمان به دندان ها متصل باشند. بیمار می تواند هنگام غذا خوردن و مسواک زدن وسایل در خارج کرده و مجددا خودش آن ها را سرجایشان قرار دهد. رایح ترین روش های ارتودنسی متحرک عبارتند از:

• الاینرهای شفاف
• هایرکس ها
• نگهدارنده ها متحرک
• و …

انواع روش های ارتودنسی دندان مرئی و نامرئی

منظور از مرئی و نامرئی بودن وسایل این است که آیا آن ها قابل توجه و در چشم هستند یا خیر. چنانچه یک وسیله (صرف نظر از ثابت و متحرک بودن) به راحتی قابل توجه باشد گفته می شود در دسته ارتودنسی مرئی قرار دارد. اگر وسایل دیده نشوند آن ها جزء ارتودنسی نامرئی دسته بندی می شوند. رایج ترین وسایل نامرئی الاینرهای شفاف هستند.

توضیح مراحل ارتودنسی به زبان ساده و به صورت کلی

مشاوره اولیه

اولین قدم در روند درمان ارتودنسی، مشاوره اولیه است. در طول این مشاوره، متخصص ارتودنسی دندان ها و فک های شما را معاینه می کند و گزینه های درمانی شمای که می توانید در نظر بگیرید را برایتان توضیح خواهد داد. در طول این جلسه برای کمک به ایجاد یک برنامه درمانی سفارشی و بهتر، از فک ها و دندان های شما عکس opg و قالب های دندانی گرفته می شود.

ایجاد یک برنامه درمانی سفارشی

بر اساس نتایج مشاوره اولیه و تست های تشخیصی، متخصص ارتودنسی شما یک برنامه درمانی سفارشی متناسب با نیازها و اهداف خاص شما از ارتودنسی ایجاد می کند. این طرح شامل مراحلی است که برای صاف کردن دندان‌ های شما و اصلاح هر گونه مشکل فکی میباشد. در ادامه می توانید عکس ارتودنسی دندان را مشاهده نمایید.

نصب وسایل ارتودنسی دندان

هنگامی که برنامه درمانی ایجاد شد، گام بعدی قرار دادن وسایل بر روی دندان های شماست. این وسایل می توانند شامل براکت ها، سیم ها و بندهایی باشند که با استفاده از چسبی مخصوص به دندان های شما متصل می شوند. بسته به اینکه نوع وسایل شما چگونه است نحوه و مدت زمان اتصال آن ها نیز متفاوت خواهد بود.

جلسات دوره ای برای تنظیم وسایل

پس از نصب وسایل، باید به طور دوره‌ ای برای انجام تنظیمات به ارتودنتیست خود مراجعه کنید. در طول این ملاقات ها، متخصص ارتودنسی  دندان سیم شما را تعویض کرده و یا سفت می کند و هر گونه تنظیمات لازم را در براکت ها و باندها اعمال می کند. این فرآیند کمک می کند تا اطمینان حاصل شود دندان ها با سرعت ثابت به موقعیت مورد نظر تغییر می کنند و هیچ مشکلی در فرآیند درمان وجود ندارد.

اتمام درمان

طول درمان ارتودنسی بسته به شدت مشکل و نوع درمان متفاوت است. به طور کلی، درمان ممکن است از چند ماه تا چندین سال طول بکشد. به طور میانگین 1.5 سال طول درمان ارتودنسی دندان خواهد بود. در طول این مدت، شما باید به طور منظم به متخصص خود خود مراجعه کنید و بعد از آن وسایل برداشته می شوند. برای اینکه نتایج به قوت خود باقی بمانند شما باید از نگهدارنده ها استفاده کنید. این نگهدارنده ها مانع از نامرتب شدن دندان های صاف شده می شوند.

مراقبت و تمیز کردن دندان ‌ها هنگام درمان ارتودنسی

یکی از اقدامات حیاتی پس از گذراندن فرآیند ارتودنسی، مراقبت و تمیزکردن دندان ‌ها است. این مساله بخش بسیار حیاتی از مراحل درمانی است که نقش اساسی در حفظ بهداشت دهان و دندان دارد. در ادامه به نکات مهم در این زمینه اشاره می ‌شود:

• انتخاب وسایل مناسب: بسته به نوع براکت‌ ها (ثابت یا متحرک)، استفاده از وسایل مناسب از جمله کش ارتودنسی مخصوص، مسواک ارتودنسی، نخ دندان ارتودنسی و سایر ابزارهای مراقبتی حیاتی است. این وسایل به طور خاص برای افرادی با دستگاه ارتودنسی تولید شده ‌اند.
• تمیزکردن در طول مدت ارتودنسی: در حین استفاده از دستگاه ارتودنسی، رعایت اصول تمیز کردن و بهداشت دهان از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است. جمع ‌شدن مواد غذایی و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می ‌تواند به پوسیدگی دندان‌ منجر شود.
• اهمیت رژیم غذایی: افرادی که ارتودنسی دارند، باید در مورد مصرف غذاها محتاط باشند. جلوگیری از مصرف غذاهای اسیدی، نوشیدن نوشابه ‌های گازدار، جویدن آدامس و مصرف شکلات ‌های سفت و کش ‌دار از جمله نکات اساسی در حفظ نتایج ارتودنسی است.
• رعایت اصول بهداشتی: برای کاهش عوارض ناشی از ارتودنسی، رعایت اصول بهداشت دهان و دندان ضروری است. تمیز نکردن دندان‌ ها به صورت منظم و رعایت اصول بهداشت دهان می ‌تواند از زرد ‌شدن دندان ‌ها جلوگیری کند و نتایج نهایی را بهبود بخشد.

مزایای ارتودنسی دندان چیست؟

درمان ارتودنسی مزایای زیادی فراتر از صاف کردن دندان های شما دارد. برخی از مزایای کلیدی این درمان ها عبارتند از:

بهبود سلامت دهان و دندان

درمان ارتودنسی دندان با تسهیل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح می تواند سلامت دهان را بهبود بخشد. در واقع نامرتبی دندان ها می تواند تمیز کردن نواحی خاصی از دهان را دشوار کند که این مساله می تواند منجر به پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. با صاف کردن دندان ها نزد یک متخصص می توانید به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک کرده و خطر ابتلا به این مشکلات دندانی را کاهش دهید.

بهبود جویدن و گفتار

درمان ارتودنسی دندان همچنین می تواند جویدن و گفتار را با اصلاح مشکلات بایت بهبود بخشد. بایت نادرست می تواند جویدن صحیح غذا را دشوار کند که این مساله می تواند منجر به مشکلات گوارشی شود. این مساله همچنین می تواند بر گفتار تأثیر بگذارد و تلفظ برخی کلمات را سخت تر کند. با اصلاح این مسائل توسط درمان ارتودنسی می توان به بهبود توانایی در خوردن، صحبت کردن و برقراری ارتباط موثر کمک کرد.

بهبود زیبایی لبخند و صورت

درمان ارتودنسی دندان می تواند با اصلاح نامرتبی دندان ها و فک ها ظاهر شما را بهبود بخشد. یک لبخند صاف تر و متقارن تر می تواند به افزایش اعتماد به نفس و بهبود ظاهر کلی شما کمک کند.

افزایش اعتماد به نفس

در واقع افرادی که دندان های نامرتبی دارند معمولا کمتر می خندند و در روابط ناموفق هستند. اما مرتب کردن دندان ها با ارتودنسی می تواند به بهبود ظاهر دندان ها و لبخند منجر شده و در نهایت باعث افزایش اعتماد به نفس شما خواهد شد.

عوارض انجام ندادن درمان ارتودنسی چیست؟

می توان گفت افرادی که به هر دلیل از درمان ارتودنسی دندان سر باز می زنند، بعدها دچار مشکلات فراوانی می شوند. در این بخش قصد داریم شما را با عوارض احتمالی عدم درمان مشکلات دندان و فک آشنا کنیم. اطلاع از این مشکلات شاید اهمیت و ضرورت این درمان را برای شما روشن سازد.

• بیماری پریودنتال: احتمال ابتلا به بیماری پریودنتال حتی با وجود رعایت بهداشت دهان و دندان در افرادی که از به هم ریختگی دندان ها رنج می برند زیاد است.
• پوسیدگی دندان ها: بدیهی است که وقتی دندان ها شلوغ و بهم ریخته باشد، تمیز کردن آنها مشکل تر است. در چنین شرایطی نمی توان مسواک را به تمام نقاط دندان رساند و آنها را تمیز کرد. به همین دلیل است که احتمال پوسیدگی دندان در این افراد بیشتر می شود.
• لق شدن دندان ها: در صورتی که نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشید و آن را نادیده بگیرید، احتمال لق شدن دندان های شما وجود دارد. زیرا فشردگی دندان ها باعث ایجاد فشار اضافه بر روی دندان ها و لثه می شود و به آنها آسیب وارد می کند.
• مشکلات گوارشی: وجود مشکلاتی مانند اوربایت و آندربایت باعث می شود که جویدن غذا با مشکل رو به رو شود. این موضوع سبب می شود که هضم غذا در دهان به درستی اتفاق نیفتد و کار معده دشوارتر شود. در نهایت این مساله در طولانی مدت می تواند به معده آسیب بزند و مشکلات گوارشی به وجود آورد.
• سر دردهای مزمن: برطرف نکردن مشکلات موجود در فک ها باعث می شود فشار اضافی در آنها موجب بروز سر دردهای مزمن شود.
• مشکلات تنفسی: اگر فک شما کوچک باشد و دندان هایی بزرگ داشته باشید، یا برعکس، دندان های کوچک با فک بزرگی داشته باشید، برای تنفس دچار مشکل می شوید و مجبور می شوید از طریق دهان نفس بکشید. کوچک بودن و تنگی فک علاوه بر مشکلات تنفسی موجب انحراف در فک و عدم تقارن چهره می شود.

بهترین سن انجام درمان های ارتودنسی چه سنی است؟

درمان ارتودنسی دندان می تواند هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مفید باشد. با این حال اگر درمان در سنین کودکی شروع شود، بهتر، سریعتر و کم هزینه تر خواهد بود. از آنجایی که کودکان در حال رشد هستند می توان به راحتی استخوان فک آن ها را به مسیر درست رشد هدایت کرد و از بروز هرگونه نامرتبی پیشگیری کرد. اما در بزرگسالان به دلیل توقف رشد، درمان ها کمی چالش برانگیز خواهند بود. اما مادامی که بیشتر دندان ها در فک حضور داشته باشند می توان ارتودنسی انجام داد.

چگونه طول درمان ارتودنسی را کوتاه تر کنیم؟

برای کاهش طول دوره درمان ارتودنسی، مهمترین اقدام حفاظت از براکت ها و سایر وسایل ارتودنسی در برابر آسیب است. هرگونه آسیب به این وسایل می تواند به تاخیر در روند درمان منجر شود و مدت زمان درمان را افزایش دهد. برای کسانی که از وسایل ارتودنسی متحرک استفاده می کنند، رعایت دقیق تعداد ساعات توصیه شده برای استفاده از وسیله ضروری است تا پیشرفت درمان به خوبی صورت گیرد و از طولانی شدن دوره درمان جلوگیری شود.

در حال حاضر، تکنولوژی های نوینی مانند اکسل دنت و پروپل وجود دارند که به منظور تسریع پروسه درمان ارتودنسی طراحی شده اند. این دستگاه ها با روش های مختلفی عمل می کنند و می توانند به کوتاه تر شدن مدت زمان درمان کمک کنند. برای بهره مندی از این دستگاه های پیشرفته، مشورت با متخصص ارتودنسی برای دریافت اطلاعات دقیق و استفاده صحیح از آنها اهمیت دارد.

مشکلات و معایب درمان ارتودنسی

در حالیکه درمان ارتودنسی برای بهبود زیبایی و سلامت دهان و دندان ها ضروری است و مزایای بسیاری دارد، مهم است که از چالش ها و محدودیت های احتمالی آن نیز آگاه باشیم:

• افزایش خطر پوسیدگی دندان و بیماری های لثه: نگهداری دندان ها در حالتی تمیز هنگامی که براکت ها به آنها متصل هستند، دشوارتر است. این می تواند منجر به تجمع پلاک و باکتری ها شود که در نهایت به پوسیدگی دندان و عفونت لثه منجر می شود.
• ظاهر شدن لکه های سفید بر روی دندان ها: پس از برداشتن براکت ها، ممکن است لکه های سفیدی که نشان دهنده جدا شدن مواد معدنی از دندان هستند، ظاهر شوند. با رعایت دقیق بهداشت دهانی، می توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد.
• تحلیل رفتن ریشه دندان: فشار وارد شده به دندان ها برای حرکت دادن آنها می تواند باعث تحلیل رفتن ریشه برخی دندان ها شود. اگرچه این معمولا مشکلی ایجاد نمی کند، اما در موارد نادر می تواند به لق شدن دندان منجر شود.
• مشکلات ناشی از استفاده از وسایل ارتودنسی: استفاده از وسایل ارتودنسی می تواند دشوار باشد و برخی بیماران ممکن است در استفاده مداوم از وسایل ارتودنسی متحرک مشکل داشته باشند، که این امر می تواند به نتایج درمانی آسیب یزند.
• نیاز به استفاده از ریتینر پس از درمان: پس از اتمام درمان ارتودنسی، استفاده از ریتینر برای جلوگیری از حرکت مجدد دندان ها و بازگشت آنها به وضعیت قبلی ضروری است. این مرحله مهم است زیرا استخوان های اطراف دندان نیاز به زمان دارند تا سفت شوند و دندان ها را در جای خود ثابت نگه دارند. در صورت عدم استفاده از ریتینر، دندان ها ممکن است دوباره حرکت کنند.

هزینه ارتودنسی دندان چقدر است؟

تعرفه مرتب سازی دندان ها بسته به نوع درمان و شدت مشکل متفاوت است. عوامل موثر بر هزینه شامل سن و سال، طول درمان، نوع بریس ها و موقعیت جغرافیایی جایی که برای مرتب سازی دندان ها اقدام می کنید است. شما می توانید برای اطلاع از آخرین هزینه ها به صفحه هزینه ارتودنسی دندان مراجعه کنید.

سوالات پرتکرار در زمینه ارتودنسی دندان