تغذیه سالم و بهداشت دهان و دندان

تغذیه سالم و مناسب یکی از عوامل اصلی سلامت بدن به ویژه حفره دهان و از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر رشد و استحکام دندان‌ها و استخوان‌ها است. مصرف برخی از مواد غذایی احتمال پوسیدگی دندان‌ ها را افزایش داده. بنابراین علاوه بر رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان تغذیه نامناسب هم باعث ایجاد بیماری‌هایی مثل پریودنتال یا دیگر بیماری‌های مربوط به دهان و دندان می‌شود. تغذیه و رژیم غذایى در تمام مراحل تکامل، رویش و بقاى دندان موثر است. پس از رویش دندان، تغذیه سالم نقش موثر و مداومى در تکامل، تقویت و معدنى شدن مینا و بقیه ی اجزاى دندان دارد.

کمبود ویتامین هایی چون  B12  ، C ، ریبوفلاوین، فولات و مواد معدنى مثل روى و آهن در کاهش روند ترمیم بافت‌های دهانى موثر است. به همان نسبت که کمبود مواد گفته شده در شکل گیرى و سلامت دهان موثر است، متقابلاً شکل و سلامت حفره‌ی دهان نیز در دریافت مواد ذکر شده و استفاده از آنها نقش دارد.

تغذیه سالم و مناسب برای سلامت دهان و دندان

غذا‌های حاوی کلسیم و فسفر: هر چقدر مواد معدنی خوب به دندان برسد نتیجه آن مینای دندان بسیار مقاوم می‌شود. استفاده از مواد غذایی حاوی اسید و شیرین باعث از بین رفتن تدریجی مینای دندان می‌شود بنابراین برای داشتن دندان‌های قوی و سالم باید مواد معدنی مورد نیاز را به آنها برسانید. از جمله مواد معدنی بسیار مفید کلسیم و فسفر است. این مواد معدنی از عناصر سازنده مینای دندان است پس مینای دندان برای حفظ سلامت خود به این عناصر احتیاج دارد. از جمله مواد غذایی که حاوی کلسیم و فسفر هستند میتوان به مواد زیر اشاره کرد:

مواد حاوی کلسیم: شیر، ماست، غذاهای دریایی، پنیر، بادام.

مواد حاوی فسفر: ماهی، دانه کدو تنبل، برنج، آجیل، گوشت قرمز، تخم مرغ.

مواد غدایی غنی از ویتامین D : یکی از ویتامین‌های ضروری و مورد نیاز برای سلامت بدن ویتامین D است. این ویتامین علاوه بر سلامت بدن برای سلامت دندان‌ها نیز بسیار مفید است چرا که باعث جذب کلسیم می‌شود. نور خورشید، ماهی، زرده تخم مرغ و روغن ماهی از جمله مواد غذایی حاوی این ویتامین هستند.

مواد غذایی حاوی ویتامین c: ویتامین c در سالم و قوی ماندن دندان‌ها ولثه بسیار مفید است. متورم شدن لثه‌ها، خونریزی، شل شدن دنان و یا بافت لثه از جمله علائم کمبود این ویتامین است. این ویتامین علاوه بر کاهش التهاب با تولید کلاژن در مبارزه با بیماری‌های پریودنتال بسیار مفید است. از جمله مواد غذایی که حاوی این ویتامین‌ هستند می‌توان به : توت فرنگی، کلم بروکلی، مرکبات، فلفل و سیب زمینی اشاره کرد.

مواد غذایی ترد و حاوی آب فراوان: این دسته از مواد فذایی به علت فیبر بالایی که دارند برای سلامت دندان بسیار مفید بود و مصرف این مواد غذایی در برنامه روزانه توصیه می‌شود. این مواد غذایی به علت بافتی که دارند به عنوان یک ساینده عمل می‌کنند و باعث پاک شدن دندان‌ها و دهان از باقی مانده مواد غذایی می‌شوند. همچنین این مواد غذایی باعث تولید بزاق بیشتر در دهان می‌‍‌‌شوند و همانطور که می‌دانید بزاق خود یک عامل از بین برنده میکروب و باکتری‌های دهان است. مواد غذایی که در این دسته جای می‌گیرند عبارتند از: هویج، کرفس، سیب، خیار.

مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان‌ها: آنتی اکسیدان‌ها نقش مهمی در مبارزه با التهاب و بیماری‌های پریودنتال دارند. آنتی اکسیدان‌ها در محافظت از لثه و دیگر بافت‌ها از وجود عفونت و باکتری‌های دهانی بسیار مفید هستند. فلفل دلمه، پرتقال، کیوی، کلم بروکلی، سیب، کشمش، آجیل، لوبیا و انگور از جمله مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان هستند.

جلوگیری از پوسیدگی و آسیب به دندان‌ها توسط تغذیه

• مصرف مواد قندی و شیرنی‌جات را تا جایی که ممکن است به حداقل برسانید.
• بعد مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که برای سلامت دندان‌ها مضر هستند حتما مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید.
• از مواد غذایی حاوی مواد معدنی و ویتامی‌های مفید و همچنین میوه و سبزیجات استفاده کنید.
• اجتناب از مصرف الکل و استعمال دخانیات.

مراقبت از دندان کودکان

رعایت بهداشت دهان و دندان و تغذیه سالم همانطور که گفته شده امری لازم و ضروری است. اما این امر در کودکان و دندانپزشکی کودکان از اهمیت خاصی برخوردار است. تغذیه سالم کودک بعد از تولد و تا رشد و تکامل دندان‌هایش بسیار مهم است چرا که تغذیه کودک ارتباط مستقیمی با سلامت دهان و دندان وی دارد. تغذیه با شیر مادر نوراد شما قوی کرده و عمل بلع و مکیدن باعث رشد هر چه بهتر استخوان‌های فک و صورت کودک می‌شود.

بنابراین داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای کودکان امری ضروری است. در این رژیم سعی کنید به طور منظم از غلات، میوها، سبزیجات، ماهی و لبنیات(ماست، شیر، پنیر) استفاده کنید. سعی کنید کودک خود را از  مصرف نوشیدنی‌های شیرین، تنقلات شیرین، شکلات‌ها و مواد قندی تا جایی که ممکن است محدود کنید. چرا که استفاده از این مواد منجر به پوسیدگی دندان‌های آنها می‌شود. در صورت مصرف این گونه مواد حتما بعد از آن از مسواک زدن کودک خود مطمعن شوید. کودک خود را به رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن به طور مرتب تشویق کنید.