دندان اضافه چیست؟ آنچه باید درباره این پدیده نادر بدانید

دندان اضافه یا هایپردونتیا حالتی است که در آن تعداد دندان‌ها بیش از ۳۲ عدد طبیعی در بزرگسالان می‌شود. این دندان‌های اضافی ممکن است در هر ناحیه‌ای از دهان رشد کنند و هم کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهند. شاید شما هم با دیدن یک دندان اضافه در دهان فرزندتان یا خودتان، با سؤالاتی مثل «چرا من دندان اضافه دارم؟» یا «آیا باید نگران باشم؟» روبه‌رو شده‌اید.

این ناهنجاری دندانی، گاهی بدون علامت است و گاهی مشکلاتی مانند به‌هم‌ریختگی دندان‌ها، تأخیر در رویش دندان‌های دائمی یا حتی درد و التهاب ایجاد می‌کند. در این مطلب از درمانگاه شبانه روزی دندانپزشکی، قصد داریم نگاهی جامع به دلایل ایجاد دندان اضافه، انواع آن، عوارض احتمالی و روش‌های تشخیص و درمان تخصصی آن داشته باشیم. اگر به سلامت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهید، خواندن این راهنما را از دست ندهید.

هایپردونتیا چیست؟ وقتی دندان‌های اضافی از حالت طبیعی خارج می‌شوند

هایپردونتیا اصطلاح پزشکی برای رشد دندان‌های اضافی در دهان است. وضعیتی نادر اما قابل‌توجه که هم در دوران کودکی و هم بزرگسالی دیده می‌شود. در حالت طبیعی، کودکان ۲۰ دندان شیری و بزرگسالان ۳۲ دندان دائمی دارند. اما افرادی که بیش از این تعداد دندان دارند، دچار هایپردونتیا هستند.

دندان اضافی در لثه کودکان ممکن است باعث تأخیر در رویش دندان‌های اصلی یا بی‌نظمی دندان‌ها شود. این دندان‌ها می‌توانند در فک بالا، پایین یا هر دو ظاهر شوند که در این میان، دندان اضافه در لثه بالا بیشتر دیده می‌شود.

گاهی این دندان‌ها به صورت تکی، خوشه‌ای، یا حتی نهفته در زیر لثه رشد می‌کنند و تا مدت‌ها پنهان می‌مانند. برخی بدون علامت‌اند، اما برخی دیگر موجب فشردگی یا آسیب به دندان‌های مجاور می‌شوند. تشخیص به‌موقع توسط دندانپزشک نقش مهمی در پیشگیری از عوارض بعدی دارد.

انواع دندان اضافه؛ از نظر شکل ظاهری و محل قرارگیری

دندان اضافه فقط یک دندان بیش از حد معمول نیست؛ این پدیده می‌تواند اشکال و محل‌های متفاوتی داشته باشد که هرکدام تأثیر خاصی بر سلامت دهان و نحوه درمان دارند. دندانپزشکان معمولاً دندان‌های اضافه را بر اساس محل رویش در دهان و نوع شکل‌گیری آن‌ها دسته‌بندی می‌کنند. در ادامه با هر دو نوع دسته‌بندی آشنا می‌شویم.

محل رویش دندان اضافی می‌تواند بر میزان تأثیر آن روی سایر دندان‌ها، زیبایی لبخند و حتی عملکرد جویدن مؤثر باشد. مثلاً دندان اضافه در لثه بالا ممکن است فضای فک را محدود کرده و باعث به‌هم‌ریختگی دندان‌های جلویی شود. در جدول زیر با انواع دندان اضافی از نظر شکل ظاهری آشنا می‌شوید.

درک دقیق شکل دندان اضافی به دندانپزشک کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد آیا دندان باید برداشته شود یا نه. برخی اشکال، مثل ادونتوما یا توبرکولات، ممکن است به درمان تخصصی‌تری مانند ارتودنسی نیاز داشته باشند، درحالی‌که برخی مخروطی‌ها به‌راحتی و بدون عوارض برداشته می‌شوند.

علائم دندان اضافی؛ مشکلاتی که نباید نادیده بگیرید

وجود دندان اضافه در دهان می‌تواند باعث بروز مشکلات متعددی شود که سلامت و زیبایی دندان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از شایع‌ترین مشکلات، تأخیر در رویش دندان‌های اصلی است؛ یعنی دندان‌های طبیعی دیرتر یا ناقص رشد می‌کنند؛ چون دندان اضافه فضای لازم را اشغال کرده است.

• کج شدن یا نامنظمی دندان‌ها: دندان‌های اضافه باعث فشار روی دندان‌های طبیعی می‌شوند و موجب کج شدن آن‌ها یا به‌هم‌ریختگی ردیف دندان‌ها می‌گردند.
• فشردگی دندان‌ها: کمبود فضای کافی در فک به دلیل دندان اضافی باعث ایجاد فشردگی شدید می‌شود که می‌تواند درمان‌های ارتودنسی را پیچیده‌تر کند.
• کراس بایت: یکی از مشکلات مربوط به نامناسب بودن نحوه تماس دندان‌ها هنگام بسته شدن دهان است که ممکن است در نتیجه وجود دندان اضافه بروز کند و باعث ناراحتی و اختلال در جویدن شود.
• تأثیر بر زیبایی و اعتمادبه‌نفس: دندان اضافی گاهی ظاهر لبخند را نامرتب و نازیبا می‌کند و می‌تواند باعث کاهش اعتمادبه‌نفس فرد شود.
• مشکلات شدید جویدن: در مواردی که دندان اضافی محل درست رشد نکند، مشکلاتی در گاز گرفتن و جویدن غذا ایجاد خواهد شد.

شناخت این علائم و بررسی به‌موقع توسط دندانپزشک، اولین قدم برای پیشگیری از عوارض جدی‌تر است.

دندان اضافی در کودکان چقدر شایع است؟ آمار و نکات مهم درباره رویش دندان‌های غیرمعمول

وجود دندان اضافی در کودکان پدیده‌ای نسبتاً نادر است و تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۰.۱٪ تا ۳.۸٪ از افراد به این مشکل دچار می‌شوند. با این حال، میزان بروز این وضعیت در کودکان مبتلا به شرایط خاصی مانند شکاف لب و کام یا سندرم‌های ژنتیکی بسیار بیشتر است.

برای مثال، حدود ۲۸٪ از کودکان مبتلا به شکاف لب یا کام و ۳۵٪ از کودکان مبتلا به دیسپلازی کلیدوکرانیال دارای دندان‌های اضافی هستند. اغلب کودکان فقط یک دندان اضافی دارند و داشتن بیش از دو دندان نادر است. در موارد سندرم‌های خاص، تعداد دندان‌های اضافی می‌تواند بسیار زیاد باشد، مثلاً در دیسپلازی کلیدوکرانیال تا ۳۰ دندان اضافی دیده شده است.

دندان‌های دائمی اضافی نسبت به دندان‌های شیری بیشتر گزارش می‌شوند که ممکن است به دلیل دشواری در تشخیص دندان شیری اضافی باشد. جهت تشخیص دقیق و درمان دندان اضافه در کودکان می‌توانید از متخصصان دندانپزشک اطفال دنتال تاج کمک بگیرید.

علل ایجاد دندان اضافی؛ 4 علت اصلی

تشکیل دندان‌های اضافی نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی است که می‌تواند به رشد غیرطبیعی دندان‌ها منجر شود. این پدیده بیشتر در فک بالا رخ می‌دهد، جایی که دندان‌های اضافی اغلب پشت یا بین دندان‌های جلویی رویش می‌یابند.

به همین دلیل، گرفتن عکس دندان اضافه در فک بالا نقش مهمی در تشخیص دقیق و برنامه‌ریزی درمان دارد. همچنین، نباید از وجود دندان اضافه در لثه پایین غافل شد، هرچند این مورد کمتر شایع است اما می‌تواند به مشکلات جدی‌تر دندانی منجر شود.

علل اصلی شکل‌گیری دندان اضافه عبارت‌اند از:

• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی دندان اضافی احتمال بروز آن را افزایش می‌دهد.
• شکاف کام یا لب: این شرایط مادرزادی با افزایش احتمال رویش دندان‌های اضافه همراه است.
• سندرم گاردنر: یک بیماری ژنتیکی نادر که با رشد دندان‌های اضافی مرتبط است.
• هایپردونشیا: وضعیتی که در آن تعداد زیادی دندان بیش از حد طبیعی رشد می‌کنند.

شناخت این عوامل کمک می‌کند تا دندانپزشکان بهترین روش درمان را با توجه به شرایط هر بیمار انتخاب کنند و از عوارض بعدی پیشگیری شود.

روش‌های درمان دندان اضافه؛ راهکارهایی برای دهانی مرتب و سالم

وجود دندان اضافه ممکن است مشکلاتی مثل نامرتبی و فشار روی دندان‌های اصلی ایجاد کند، اما خبر خوب این است که درمان‌های مؤثری برای آن وجود دارد. بسته به محل و تعداد دندان‌های اضافه، دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان اضافه را پیشنهاد کند یا از روش‌های ارتودنسی برای تنظیم جای دندان‌ها استفاده نماید. تشخیص به موقع و درمان صحیح، کلید حفظ سلامت و زیبایی لبخند است.

1) کشیدن دندان اضافه؛ راه‌حلی ساده برای مشکلات پیچیده

کشیدن دندان اضافه در فک بالا یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمان این ناهنجاری است. این روش زمانی توصیه می‌شود که دندان اضافی باعث نامرتبی دندان‌ها، مشکلات جویدن یا گیر کردن در لثه شود. دندانپزشک با بررسی دقیق، بهترین زمان و روش کشیدن را انتخاب می‌کند تا توازن دهان به‌خوبی بازیابی شود.

 البته قبل از اقدام، باید عوارض کشیدن دندان اضافه به‌دقت سنجیده شود تا کمترین آسیب به بافت‌ها وارد شود. همچنین، هزینه کشیدن دندان معمولاً به موقعیت و پیچیدگی عمل بستگی دارد و باید در نظر گرفته شود.

2) جراحی دهان برای دندان‌های نهفته؛ راهی برای حفظ سلامت دهان

وقتی دندان اضافی زیر لثه گیر می‌کند و قابل رویش نیست، گاهی جراحی ضرورت پیدا می‌کند. این جراحی‌ها شامل کشیدن دندان‌های نهفته عمیق برای جلوگیری از بروز عفونت یا تشکیل کیست و همچنین حفظ سلامت دندان‌ها و استخوان اطراف است.

مشاهده فیلم جراحی دندان اضافه می‌تواند به درک بهتر روند درمان و کاهش نگرانی بیماران کمک کند. جراحی به موقع، از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌کند و سلامت دهان را تضمین می‌کند.

3) نظارت بر موارد خفیف دندان اضافی؛ راهکاری بدون نیاز به جراحی فوری

همه دندان‌های اضافی نیاز به کشیدن فوری ندارند؛ در بسیاری از موارد که مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند، دندانپزشک نظارت منظم و پیگیری را توصیه می‌کند. این روش به حفظ سلامت دهان و جلوگیری از عوارض کمک می‌کند.

با پیشرفت‌های دندانپزشکی مدرن، گزینه‌های متعددی از جمله کشیدن ساده، درمان ارتودنسی و حتی کاشت ایمپلنت در صورت نیاز وجود دارد. جهت اطلاع از قیمت انواع ایمپلنت با کلینیک دندانپزشکی تاج در ارتباط باشید.

4) روکش دندان یا باندینگ؛ زیبایی و کارایی برای دندان اضافی

وقتی دندان اضافی ظاهر نامناسبی دارد؛ اما همچنان کاربردی است، استفاده از روکش یا باندینگ گزینه‌ای عالی برای بهبود ظاهر آن است. روکش‌ها دندان را به طور طبیعی می‌پوشانند و با رنگ سایر دندان‌ها هماهنگ می‌شوند، درحالی‌که باندینگ بی‌نظمی‌های جزئی را صاف کرده و لبخندی یکدست ایجاد می‌کند. این روش‌ها به حفظ سلامت دندان و افزایش زیبایی لبخند کمک می‌کنند.

5) درمان ارتودنسی دندان؛ راهکاری موثر برای نظم‌بخشی به لبخند

برای رفع فشردگی دندان‌ها، استفاده از براکت یا الاینر یکی از بهترین گزینه‌هاست. پس از کشیدن دندان اضافه، این ابزارها به حرکت و مرتب کردن دندان‌ها کمک می‌کنند و با استفاده از نگهدارنده‌ها (ریتینر) تراز دندان‌ها حفظ می‌شود.

گاهی براکت‌ها بدون نیاز به کشیدن دندان اضافه هم قابل تنظیم و اصلاح هستند. در انتخاب درمان، قیمت ارتودنسی دندان یکی از عوامل مهم است که باید با توجه به نیازهای فردی بررسی شود.

تشخیص و درمان به موقع دندان اضافه در تاج دنتال

دندان اضافه یا هایپردونتیا، اگرچه نادر است، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت دهان و زیبایی لبخند داشته باشد. تشخیص به موقع و دقیق، به‌ویژه با استفاده از روش‌هایی مانند عکس دندان اضافه در فک بالا و معاینات تخصصی، کلید پیشگیری از مشکلات جدی‌تر مانند نامرتبی دندان‌ها، درد و اختلال در جویدن است. درمان‌های متنوعی از جمله کشیدن دندان اضافه، جراحی، ارتودنسی و روکش دندان وجود دارد که با توجه به شرایط هر بیمار انتخاب می‌شود.

کلینیک دندانپزشکی تاج دنتال با تیم متخصص و تجهیزات پیشرفته، بهترین خدمات تشخیص و درمان دندان اضافه را با بالاترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت ارائه می‌دهد. جهت مشاوره با متخصصان و رزرو وقت از طریق شماره تماس پایین صفحه اقدام نمایید. راه‌های ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:

آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲

صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج

برای حفظ سلامت دهان و داشتن لبخندی زیبا، مشاوره تخصصی تاج دنتال را از دست ندهید.

سؤالات متداول

آیا داشتن دندان اضافی نادر است؟

داشتن دندان اضافی نادر است و تنها حدود ۱٪ تا ۳٪ از ناهنجاری‌های دندانی را شامل می‌شود. این وضعیت در دندان‌های دائمی شایع‌تر است و در مردان بزرگسال تقریباً دو برابر بیش از زنان رخ می‌دهد.

علت در آمدن دندان در لثه چیست؟

علت در آمدن دندان اضافه در لثه معمولاً به عوامل ژنتیکی، رشد غیرطبیعی یا شرایطی مانند شکاف لب و کام برمی‌گردد که باعث تشکیل دندان‌های اضافی در فک بالا یا پایین می‌شود و نیاز به بررسی تخصصی دارد.

روش‌های تشخیص دندان اضافه چیست؟

دندانپزشکان با معاینه دهان و بررسی رشد دندان‌های اضافی می‌توانند هایپردونتیا را تشخیص دهند. همچنین، استفاده از اشعه ایکس و سی‌تی‌اسکن به شناسایی دندان اضافه نهفته کمک می‌کند و تشخیص دقیق‌تری را ممکن می‌سازد.

آیا می‌توانم از هایپردونتیا جلوگیری کنم؟

نه، شما نمی‌توانید از هایپردونتیا جلوگیری کنید. اگرچه هیچ کاری نمی‌توانید برای جلوگیری از رشد دندان‌های اضافی در فرزندتان انجام دهید، اما تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند به کاهش خطر عوارض کمک کند.

آیا دندان‌های اضافی دائمی هستند یا خودبه‌خود می‌افتند؟

دندان‌های اضافی معمولاً دائمی هستند و خودبه‌خود نمی‌افتند. بدون درمان، ممکن است باعث مشکلاتی مثل نامرتبی دندان‌ها شوند، بنابراین اغلب نیاز به ارزیابی و درمان تخصصی دندانپزشکی دارند.