پالپوتومی دندان چیست؟ مراحل؛ مزایا و معایب
پالپوتومی یک روش دندانپزشکی است که در آن پالپ در تاج دندان برداشته می‌شود تا دندان از عفونت یا پوسیدگی محافظت شود. پالپ بافت نرمی است که از اعصاب و عروق خونی تشکیل شده و در ریشه و همچنین تاج دندان یافت می‌شود.
این روش جراحی اغلب برای دندان‌های شیری در کودکان انجام می‌شود، اما پالپوتومی در بزرگسالان نیز انجام خواهد شد. اگر بافت پالپ در دندان در معرض پوسیدگی یا عفونت قرار گرفته باشد یا اگر حفره شدید در دندان وجود داشته باشد، دندانپزشک ممکن است پالپوتومی را توصیه کند. در ادامه این نوشتار از سایت کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی تاج قصد داریم تمام اطلاعات مهم و ضروری پیرامون پالپوتومی دندان را مورد بررسی قرار دهیم تا در صورت نیاز به این خدمات با آگاهی بیشتری از آن داشته باشید:
آشنایی کامل با پالپوتومی؛ همه چیز از لکه‌های معمول دندانی شروع می‌شود!
اگر کودک شما علائم پالپیت که نوعی التهاب پالپ است را داشته باشد، ممکن است پالپوتومی برای او توصیه شود. درد و حساسیت به غذاهای گرم، سرد یا بسیار شیرین معمولا اولین علامت پالپیت هستند. پالپیت معمولاً به دلیل پوسیدگی دندانی که درمان نشده است و اغلب در نتیجه بهداشت نامناسب دندان ایجاد می‌شود.
در صورتی که پوسیدگی دندان بسیار نزدیک به پالپ در تاج باشد، پالپوتومی ضروری است. یکی دیگر از دلایل کمتر رایج برای انجام پالپوتومی این است که کودک آسیب فیزیکی شدیدی به دندان وارد کرده باشد. بنابراین مهم است قبل از اینکه پوسیدگی به وضعیت جدی‌تر تبدیل شود، پوسیدگی دندان را درمان کنید. از این رو اگر متوجه لکه‌های زرد روی دندان‌های کودک خود شدید، باید به فکر معاینه دندانپزشکی باشید.
تفاوت پالپوتومی و پالپکتومی؛ میزان نفوذ عفونت تعیین کننده است
پالپوتومی برای برداشتن مقداری از پالپ در دندان و فقط در تاج (پالپ تاج) انجام می‌شود. هنگامی که پالپوتومی انجام می‌شود، ریشه دندان‌ها دست نخورده می‌مانند و دندان همچنان قادر به رشد است.
اما پالپکتومی تمام پالپ دندان، از جمله پالپ موجود در ریشه را از دندان خارج می‌کند. پالپکتومی اغلب بر روی دندان‌هایی با بافت پالپ مرده یا عفونی یا آبسه انجام می‌شود. هدف از پالپکتومی برداشتن کامل پالپ از تاج و ریشه دندان است. در این روش دندانپزشک پس از خارج کردن پالپ، دندان آن را با مواد دیگری پر می‌کند یا یک تاج از جنس استنلس استیل روی دندان قرار می‌دهد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اگر عفونت به ریشه‌ها کشیده شده باشد، اغلب نیاز به پالپکتومی است. در برخی مواقع ممکن است عصب کشی دندان کودکان نیز توصیه شود.
به طور کلی پالپکتومی بر روی دندان شیری که به شدت عفونی شده است انجام می‌شود، اما می‌تواند به عنوان اولین مرحله در عصب کشی روی دندان بزرگسال نیز انجام شود.
اگر پالپوتومی انجام نشود چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ خطر عفونت در کمین است!
برای بسیاری از والدین که از انجام پالپوتومی برای کودکان ترس دارند این سوال مطرح است که با وجود اینکه دندان‌های شیری در نهایت می‌فتند، اگر پوسیدگی در جای خود باقی بماند چه خطری برای فرزندشان خواهد داشت؟
در پاسخ باید بیان کنیم که درمان نشدن دندان عفونی می‌تواند باعث تعدادی از عوارض دیگر مانند درد، تورم و مرگ بافت‌های نرم شود. عفونت همچنین می‌تواند به فک گسترش یابد و باعث آبسه شود.
پالپیت ممکن است در ابتدا هیچ دردی ایجاد نکند، اما اگر پالپوتومی نیاز باشد و انجام نشود، دندان به خودی خود بهتر نمی‌شود و در نهایت ممکن است نیاز به کشیدن داشته باشد. این در حالی است که اولویت اول برای دندانپزشکان، تلاش برای نگهداشت دندان شیری حتی با عصب کشی و پر کردن است. دندان شیری تا زمان رشد دندان دائمی نگه‌داشته می‌شود تا خالی بودن جای دندان، منجر به بی‌نظمی دندان‌ها یا تحلیل لثه نشود. قیمت عصبی کشی دندان کودکان بالا نیست و می‌تواند راهکاری مفید برای حفظ دندان شیری و دائمی باشد.
مراحل انجام پالپوتومی دندان کودک؛ از آماده سازی تا انجام پالپوتومی برای کودک
هر عمل جراحی یا دندانپزشکی می‌تواند برای کودک اضطراب‌آور باشد، بنابراین مطمئن شوید که کودک شما می‌داند که درمان به خودی خود آسیبی نخواهد داشت. همچنین کمک می‌کند تا دردش کاهش یابد. این روش توسط متخصصین دندانپزشکی کودکان انجام خواهد شد.
عمل پالپوتومی معمولاً 30-45 دقیقه طول می‌کشد. بهتر است پیش از شروع جراحی درباره عمل و چگونگی آن با کودک خود صحبت کنید. استفاده از اسباب‌بازی‌ها و پوشیدن لباس راحت می‌تواند در ایجاد آرامش حین جراحی موثر باشد. در ادامه توضیحات مختصری در مورد مراحل جراحی پالپوتومی ارائه می‌کنیم:
- تجویز بی حسی موضعی: قبل از تزریق بی‌حس کننده موضعی به لثه، بی‌حسی به صورت ژل روی لثه‌ها اعمال می‌شود. در برخی موارد، ممکن است کودک نیاز به آرام بخش نیز داشته باشد.
- رفع پوسیدگی دندان: یک سد لاستیکی در دهان کودک قرار داده می‌شود تا با محدود کردن بزاق و کاهش احتمال بلع تصادفی، کار روی دندان مورد نظر آسان‌تر شود. سپس دندانپزشک هرگونه پوسیدگی روی دندان یا اطراف آن را از بین می‌برد.
- ایجاد دسترسی به پالپ: دندانپزشک مینای دندان را سوراخ می‌کند تا محفظه پالپ باز شود. در این مرحله دندانپزشک تنها در صورتی می‌تواند این روش را ادامه دهد که پالپ سالم باشد. اگر پالپ خونریزی نداشته باشد یا به طور پالپی وجود نداشته باشد، پالپکتومی یا کشیدن دندان انجام می‌شود. در غیر این صورت پالپ ملتهب برداشته می‌شود و از سواب‌های پنبه‌ای برای جلوگیری از خونریزی استفاده می‌شود.
- قرار دادن تاج دندان: در این مرحله پالپ باقیمانده در ریشه‌ها تحت درمان قرار می‌گیرد و برای محافظت پوشانده می‌شود. همچنین محفظه پالپ مهر و موم شده و ترمیم می‌شود. ممکن است برای این کار از یک تاج پرکننده یا فولاد ضد زنگ استفاده شود.
عمل پالپوتومی درمانی درصد موفقیت بالایی دارد، اما در صورتی که بعد از عمل دندان همچنان درد داشته باشد، باید برای کشیدن احتمالی به دندانپزشک مراجعه کنید. برای آشنایی بیشتر می‌توانید فیلم آموزشی پالپوتومی دندان شیری را نیز مشاهده کنید.
خطرات و عوارض احتمالی پالپوتومی؛ از عفونت تا شکست جراحی
مانند هر روش دیگر دندانپزشکی، احتمال بروز عوارض بعد از این روش درمانی وجود دارد. توصیه می‌شود در صورت بروز هر یک از عوارض زیر فورا به دندانپزشک مراجعه کنید:
- عفونت: هدف از پالپوتومی برداشتن پالپ دندان عفونی یا ملتهب در تاج دندان برای جلوگیری از گسترش بیشتر عفونت است. با این حال، اگر تمام بافت‌های عفونی برداشته نشود، یا باکتری‌ها در حین یا بعد از عمل وارد دندان شوند، عفونت همچنان ممکن است رخ دهد. علائم عفونت شامل درد شدید، تورم، ترشح چرک و تب است.
- درد یا حساسیت: درد یا حساسیت پس از عمل بسیار شایع است، اما معمولاً در عرض چند روز از بین می‌رود. درد می‌تواند به دلیل التهاب ناشی از خود عمل یا می‌تواند نشان دهنده عفونت باشد. حساسیت به مواد سرد و گرم نیز ممکن است رخ دهد. اگر درد یا حساسیت شدید است یا بیش از چند روز ادامه دارد، با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
- خونریزی: مقداری خونریزی بلافاصله پس از پالپوتومی طبیعی است. با این حال، اگر خونریزی شدید باشد یا بیش از یک روز ادامه یابد، ممکن است نشان دهنده مشکلی باشد که باید به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
- شکست عمل پالپوتومی: موفقیت پالپوتومی به این بستگی دارد که پالپ دندان باقی مانده در ریشه دندان سالم و عاری از عفونت باشد. اگر اینطور نباشد، این روش ممکن است شکست بخورد. علائم شکست شامل درد، حساسیت، تغییر رنگ دندان یا ایجاد آبسه در ریشه دندان خواهد بود.
- واکنش آلرژیک به دارو: در موارد نادر، بیماران ممکن است واکنش آلرژیک به پانسمان دارویی مورد استفاده در پالپوتومی نشان دهند. علائم واکنش آلرژیک شامل بثورات پوستی، خارش، تورم، سرگیجه و مشکل در تنفس است.
- تغییر رنگ دندان: گاهی اوقات، پانسمان دارویی استفاده شده در این روش می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان شود.
- آسیب به بافت‌های اطراف: اگرچه نادر است، اما خطر کمی وجود دارد که ابزارهای مورد استفاده در طی پالپوتومی به طور ناخواسته به دندان ها، لثه‌ها یا سایر بافت‌های دهان آسیب بزنند.
به خاطر داشته باشید کودکان تا زمانی که ماده بیهوشی کاملاً از بین برود نیاز به نظارت دارند. زیرا ممکن است وسوسه شوند که داخل گونه‌های خود را گاز بگیرند یا مالش دهند و باعث خونریزی یا آسیب شوند.
مراقبت پس از پالپوتومی؛ از بروز عوارض جدی جلوگیری کنید!
پس از انجام پالپوتومی، رعایت مراقبت‌های مناسب به بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند. در ادامه نکاتی مهم برای حفظ سلامت دندان درمان‌شده آورده شده است:
- کودکان به مدت 30 تا 60 دقیقه پس از عمل تحت نظر خواهند بود تا از عدم وجود عارضه اطمینان حاصل شود. استفراغ، تهوع، خواب آلودگی و خونریزی خفیف پس از درمان شایع است.
- کودک ممکن است چند روز پس از عمل کمی درد یا تورم خفیف را تجربه کند. داروهای بدون نسخه باید بتوانند در این مورد کمک کنند.
- دندانپزشک شما دستورالعمل‌هایی را در مورد نوع غذاهایی که باید در دوران نقاهت به کودک دهید ارائه می‌دهد که به احتمال زیاد غذاهای نرمی مانند تخم مرغ همزده خواهند بود.
- کودک برای مدتی نمی‌تواند آب نبات یا غذاهای چسبناک مصرف کند و همچنین باید سعی کند در کنار دندانی که در آن عمل انجام شده است غذا نخورد.
با رعایت این نکات، می‌توان از عوارض احتمالی پس از پالپوتومی جلوگیری کرد و سلامت دندان را حفظ نمود. در صورت بروز درد شدید یا علائم غیرعادی، حتماً با دندانپزشک خود مشورت کنید.
هزینه پالپوتومی دندان شیری چقدر ست؟
هزینه پالپوتومی دندان شیری در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد. فاکتورهای موثر در هزینه پالپوتومی دندان شیری شامل موارد زیر است:
- بازه قیمتی متداول: هزینه پالپوتومی معمولاً بین ۷۰۰ هزار تا ۱.۶ میلیون تومان متغیر است.
- عوامل تأثیرگذار بر قیمت: نوع کلینیک (دولتی یا خصوصی)، تجربه دندانپزشک، و تکنیک‌های درمانی بر هزینه تأثیر دارند.
- هزینه‌های جانبی: ممکن است علاوه بر پالپوتومی، هزینه‌هایی برای رادیوگرافی، ترمیم نهایی، یا روکش دندان نیز در نظر گرفته شود.
برای اطلاع از قیمت عصب کشی دندان شیری و یا هزینه پالپوتومی دندان شیری، بهتر است مستقیماً با دندانپزشک خود مشورت کنید. شما می‌توانید در خصوص عمل پالپوتومی به کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج مراجعه کنید و در خصوص نحوه انجام و هزینه این جراحی اطلاعات کاملی را دریافت کنید.
یادداشت پایانی؛ پالپوتومی تنها برای دندان شیری نیست!
پالپوتومی دندان یک روش درمانی دندان پوسیده است که ممکن است برای والدینی که فرزندانشان به درمان دندان نیاز دارند ترسناک به نظر برسد. این روش پوسیدگی دندان‌های شیری را درمان می‌کند و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند. با این روش درمانی قسمت سالم پالپ دندان حفظ و قسمت عفونی برداشته می‌شود.
در موارد خاصی که پالپ آسیب دیده است، اما ساختار ریشه هنوز به اندازه کافی سالم است تا دندان را نگه دارد، ممکن است پالپوتومی دندان دائمی نیز انجام شود. با این حال، درمان ریشه معمولاً گزینه ارجح برای درمان مسائل مربوط به پالپ در دندان‌های دائمی است.
در کلینیک تخصصی تاج، پالپوتومی نه تنها برای دندان‌های شیری کودکان، بلکه در موارد خاص برای حفظ دندان‌های دائمی نیز انجام می‌شود. اگر قصد انجام این جراحی برای فرزند خود را دارید می‌توانید در هر ساعت از شبانه روز برای انجام آن به کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج مراجعه کنید. راه‌های ارتباطی با کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی تاج عبارتند از:
- آدرس دندانپزشکی شبانه روزی تاج: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس) طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
- آدرس صفحه اینستاگرام کلینیک شبانه روزی دندانپزشکی تاج
با روش‌های نوین و تجهیزات پیشرفته، هدف ما حفظ سلامت و طول عمر دندان‌های طبیعی شماست.
سوالات متداول در مورد پالپوتومی دندان
آیا پالپوتومی همان عصب کشی دندان است؟
پالپوتومی شباهت‌هایی به عصب کشی دندان دارد، اما این روش‌ها متفاوت هستند. پالپوتومی فقط مقداری از پالپ دندان را از بین می برد، در حالی که در عصب کشی دندان قبل از پر شدن و مهر و موم شدن دندان، پالپ را به طور کامل خارج می‌کنند. انجام عصب کشی برای کودکان دشوار است، بنابراین معمولا فقط روی دندان‌های دائمی انجام می‌شود.
چه زمانی انجام پالپوتومی ضروری است؟
پالپوتومی معمولاً زمانی ضروری است که دندان کودک تحت تاثیر پوسیدگی دندان قرار گیرد. در صورت عدم درمان، پالپیت می‌تواند منجر به گسترش عفونت به ریشه‌های دندان شود که می‌تواند باعث آبسه، تورم و درد شود.
آیا پالپوتومی درد دارد؟
خیر، قبل از شروع عمل، دهان کودک بی حس می‌شود تا از راحتی او اطمینان حاصل شود. در نظر داشته باشید کودک بعد از پالپوتومی ممکن است کمی احساس درد کند، اما در مقایسه با دندان درد ناشی از عفونت دندان، درد بسیار کمتری خواهد داشت، بنابراین پالپوتومی در واقع راهی عالی برای تسکین درد و ناراحتی کودک شما است.