جراحی فک و صورت چیست و چه کسانی به آن نیاز دارند؟

بیشتر افرادی که فک هایشان در موقعیت نامناسب و ناهماهنگ با هم قرار دارند و دیگر در سن رشد نیستند نیاز به عمل جراحی فک دارند. ما در این مقاله از تاج دنتال درباره رشته جراحی دهان فک و صورت اطلاعاتی ارائه کرده ایم و انواع عمل جراحی فک را نیز به صورت خلاصه توضیح داده ایم.

جراحی دهان فک و صورت چه رشته ای است؟

جراحی دهان ، فک و صورت یکی از دوره‌های تخصصی دندانپزشکی است که حیطه اصلی فعالیت این بخش شامل تشخیص و درمان جراحی، غیرجراحی و جانبی بیماری‌ها، ضایعات، صدمات، ناهنجاری‌ها و نواقص استتیک و فانکشنال مادرزادی و اکتسابی، عفونی، تروماتیک، نئوپلاستیک و بازسازی بافت نرم و سخت و جراحی‌های زیبایی می‌باشد. این رشته در کشور از سال 1348 شروع به کار کرده است. طول دوره تخصصی این رشته 5 سال است که 1 سال آن در دانشکده دندانپزشکی جهت انجام جراحی‌های دهان گذرانده می‌شود.

جراح دهان فک و صورت چه دندانپزشکی است؟

دانش‌آموختگان پس از گذراندن دوره آموزپزشکی شی این رشته باید توانایی‌های زیر را کسب نموده باشند:

• تشخیص بیماری‌ها، ضایعات و صدمات، ناهنجاری‌های مادرزادی و اکتسابی عفونی، تروماتیک دهان و فک و صورت
• درمان جراحی و غیر جراحی موارد فوق
• بازسازی بافت نرم و سخت جراحی‌های استتیک و فانکشنال ناحیه دهان و فک و صورت

همچنین این متخصصین توانایی آموزش و پژوهش در زمینه‌های فوق را بدست می‌آورند.

فعالیت‌ها و درمان‌های حوزه تخصصی جراحی دهان ، فک و صورت

• درمان مشکلات بافت نرم و شکستگی‌های فک و صورت
• جراحی تومور‌ها، کیست‌ها و بیماری‌های خوش‌خیم و بدخیم در فک و صورت
• جراحی آسیب‌های تروما در فک و صورت ناشی از تصادف، جنگ، تومور و…
• درمان التهاب فک و صورت و عفونت‌های فک و صورت
• جراحی‌‌‌های مفصلی در ناحیه فک و صورت
• جراحی نواقص مادرزادی و اکتسابی
• کشیدن دندان عقل به صورت جراحی
• کشیدن انواع دندان های نهفته و نیمه نهفته
• حذف دندان‌های آسیب دیده و ریشه‌های دندانپزشکی پیچیده
• جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت و جمجمه و گردن
• جراحی ایمپلنت دندان و گذاشتن پروتز در ناحیه فک و صورت
• کمک به درمان اختلالات خواب مثل خروپف

چه افرادی نیاز به جراحی فک دارند؟

• به صورت مادرزادی در ناحیه فک مشکل دارند.
• فک بیرون زده و تورم فک دارند.
• درد شدید فک و یا درد مزمن مفصل فک دارند.
• تنفس دهانی غیر ارادی دارند.
• صورتشان از روبه‌رو و پهلو تقارن ندارد.
• در جویدن و گاز زدن مشکل دارند.
• دارای تومور فکی هستند.
• نمی‌توانند لب‌های خود را روی هم بگذارند.
• دچار ضربه و آسیب به فک یا صورت در اثر تصادف شده‌اند.

جراحی آسیب‌های ناشی از تروما

به هرگونه آسیب و یا صدمه‌ای که در اثر برخورد عوامل فیزیکی و یا شیمیایی با بافت‌های بدن به وجودآید تروما می‌گویند. این آسیب‌ها می‌توانند عوارض زیادی به جمجمه، قفسه سینه، شکم، لگن و اندام‌های فوقانی و تحتانی وارد کنند. تروما پس از بیماری‌های قلب و عروقی و سرطان سومین علت مرگ برای تمام رده‌های سنی می‌باشد و یکی از بیماری‌های مطرح است. به طور کلی تروما را از نظر میزان شدت به سه دسته تقسیم میکنند: تروماهای خفیف، متوسط و شدید. متخصصین جراحی فک و صورت قادر هستند پس از تشخیص نوع ترومای ایجاد شده به درمان و اصلاح آن بپردازند.

جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت

عمل جراحی فک معمولا با هدف اولیه درمان اختلالات فک و ناهنجاری آن انجام می شود. جراحی فک یا ارتوگناتیک علمی است که برای اصلاح و درمان ناهنجاری‌های فکی صورت می‌گیرد. جراحی فک بر روی فرد، منجر به بهبود عملکرد مفاصل فک می‌شود البته جراحی فک جزء جراحی‌های زیبایی نیز محسوب شده و علاوه بر درمان عملکرد مفاصل فک ترمیم زیبایی چهره فرد را نیز به دنبال دارد.

انواع جراحی دهان و فک

• شکستگی‌های فک و صورت
• تومورها و کیست‌های فک و صورت
• جراحی اصلاحی صورت (جراحی ارتوگناتیک)
• بازسازی استخوان فک برای جای گذاری ایمپلنت
• بیماری‌های مفصل گیجگاهی
• نقایص مادرزادی مثل شکاف کام و لب
• اعمال جراحی مختلف

قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی

ایمپلنت‌ دندان پیچ‌هایی از جنس فلز سازگار با بدن هستند که با روش جراحی زیر لثه و در داخل استخوان قرار داده می‌شوند. از دست دادن یک یا چند دندان تاثیر زیادی در چهره و مهمتر از آن در روحیه و اعتماد به نفس افراد دارد. جراح دهان قادر است پس از ترمیم‌هایی که به منظور زیبایی صورت می‌گیرد میتواند ایمپلنت دندان شما را در جای مناسب قرار دهد.

انجام جراحی فک اصلاحی یا ارتوگناتیک

یکی از تخصصی‌ترین جراحی‌هایی که متخصصین فک و صورت انجام می‌دهند و به قصد اصلاح موقعیت فک و صورت در این جراحی استخوان‌ها برای اصلاح بدشکلی فکی-دندانی برش داده می‌شوند تا جابه‌جا تغییر و تنظیم شوند.

درمان جراحی برای آپنه انسدادی خواب

اختلالی که بر اثر عوامل متعدد باعث انسداد راه‌های تنفسی در طول خواب شبانه می‌شود و آرامش و خواب راحت را از فرد و اطرافیان او میگیرد. یکی از برنامه‌های درمان برای مبتلایان به آپنه خواب انسدادی یا همان خروپف جراحی است. در این نوع اختلال هدف از جراحی درمان راه‌های هوایی است که دچار افتادگی شده و موجب مسدود شدن تنفس در زمان خواب می‌گردند. به کمک جراحی میتوان بافت‌های داخل و اطراف گلو را استحکام بخشید در مواردی برداشت و یا موقعیت آن را اصلاح کرد. در جراحی آپنه انسدادی خواب بر روی نرم کام و زبان کوچک، لوزه‌ها و آدنوئید‌ها، زبان، فک بالا و پایین تمرکز می‌شود.

روش‌های مختلف جراحی برای آپنه انسدادی خواب

روش‌های جراحی مختلفی برای درمان آپنه خواب وجود دارد. گزینه‌های درمان آپنه انسدادی خواب عبارتند از:

• حذف بافت اضافی
• منقبض کردن بافت
• تغییر موقعیت فک
• ایمپلنت
• تحریک عصبی
• ایجاد راه هوایی جدید(تراکئوستومی)
• جراحی کاهش وزن
• جراحی برای بزرگ کردن لوزه‌ها یا آدنوئیدها

مزایای جراحی فک چیست؟

جراحی فک می تواند فواید متعددی برای سلامتی و زیبایی فرد داشته باشد، که در ادامه به برخی از مهم ترین آنها اشاره می کنیم:

• بهبود تنفس: یکی از شایع ترین مشکلات ناشی از ناهنجاری های فک، آپنه خواب است که در آن تنفس فرد در طول خواب به طور مکرر قطع و وصل می شود. جراحی فک می تواند با جابجا کردن فک ها و افزایش فضای تنفسی، به رفع آپنه خواب و بهبود کیفیت خواب فرد کمک کند.
• بهبود جویدن و بلعیدن: ناهنجاری های فک می تواند جویدن و بلعیدن غذا را برای فرد دشوار کند. جراحی فک با قرار دادن فک ها در موقعیت صحیح، می تواند این مشکلات را برطرف کرده و برای فرد غذا خوردن را راحت تر و لذت بخش تر کند.
• بهبود گفتار: برخی از ناهنجاری های فک می تواند بر روی نحوه صحبت کردن فرد تاثیر بگذارد و باعث ایجاد مشکلاتی مانند خشونت صدا یا عدم وضوح گفتار شود. جراحی فک با اصلاح موقعیت فک ها می تواند به بهبود گفتار و وضوح صدا کمک کند.
• ارتقای زیبایی صورت: ناهنجاری های فک می تواند تعادل و تناسب صورت را تحت تاثیر قرار دهد و از زیبایی فرد بکاهد. جراحی فک به ایجاد تناسب بیشتر در صورت و افزایش زیبایی فرد کمک می کند.
• بهبود سلامت دهان و دندان: برخی از ناهنجاری های فک می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تراز دندان ها و افزایش خطر پوسیدگی و بیماری های لثه شود. جراحی فک با قرار دادن دندان ها در موقعیت صحیح می تواند به بهبود سلامت دهان و دندان و کاهش خطر این مشکلات کمک کند.

عوارض و خطرات جراحی فک و صورت

هرگونه جراحی دهان اگر توسط جراحی با تجربه و مسلط و در محلی مطمئن و با تجهیزات لازم صورت بگیرد کمترین خطرات و عوارض را به همراه دارد. هرگونه جراحی به صورت طبیعی دارای عوارضی است که در بلند مدت یا کوتاه مدت، در صورتی که جراح و کادر درمانی کارشان را به درستی انجام داده باشند و بیمار هم توصیه‌های بعد از عمل را با دقت انجام داده باشد برطرف می‌شود. عوارضی که ممکن است بعد از جراحی فک و صورت بروز کنند عبارتند از:

• سفتی فک و احساس کشیدگی صورت
• خونریزی خفیف
• تغییر رنگ پوست
• آسیب دیدن عصب و بی‌حسی ناحیه فک و اطراف آن
• گرفتگی بینی و گلو درد
• سفتی فک و صدای مفاصل فک

مراحل پیش از جراحی ارتوگناتیک

جراحی ارتوگناتیک، نوعی عمل پیچیده است که برای اصلاح ناهنجاری های اسکلتی فک و صورت انجام می شود. این نوع جراحی می تواند تنفس، جویدن و صحبت کردن را بهبود بخشد و همچنین زیبایی و تناسب صورت را ارتقا دهد. با وجود مزایای متعدد، آمادگی قبل از عمل برای کاهش خطرات و بهبود نتیجه جراحی حائز اهمیت است.

در اینجا مراحلی را که باید قبل از جراحی ارتوگناتیک طی کنید به طور خلاصه آورده ایم:

انتخاب جراح و ارتودنتیست

اولین قدم انتخاب یک جراح فک و صورت و یک ارتودنتیست مجرب و متخصص در زمینه جراحی ارتوگناتیک است. سابقه کاری درخشان، مهارت جراح و ارتباط خوب با شما از جمله ملاک های انتخاب هستند.

مشاوره با جراح و ارتودنتیست

در جلسات مشاوره، سابقه پزشکی شما بررسی می شود، معاینات لازم انجام می شود و برنامه جراحی ارائه می گردد. در این جلسات باید تمام سوالات و نگرانی های خود را مطرح کنید تا اطلاعات کامل و دقیقی از جراحی و مراقبت های بعد از آن بدست آورید.

انجام آزمایشات و تصویربرداری

ممکن است جراح شما آزمایشات خونی یا عکس برداری از جمجمه و صورت شما را تجویز کند. این آزمایشات و عکس برداری ها به بررسی آناتومی فک و صورت شما و طراحی دقیق برنامه جراحی کمک می کنند.

تنظیم برنامه ارتودنسی

در صورت نیاز، ارتودنتیست شما برنامه ارتودنسی را برای تراز کردن دندان ها و آماده سازی فک برای جراحی تنظیم می کند. این مراحل می تواند 12 تا 18 ماه طول بکشد.

قطع مصرف برخی داروها

مصرف برخی داروها مانند آسپرین، وارفارین و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی باید با تجویز پزشک شما مدتی قبل از جراحی قطع شود تا خطر خونریزی در حین عمل کاهش یابد.

ترک سیگار

سیگار کشیدن به کاهش جریان خون در محل جراحی و افزایش خطر عفونت منجر می شود. ترک سیگار حداقل 6 هفته قبل از جراحی ضروری است.

مراقبت های بعد از جراحی فک

با وجود مزایای متعدد، مراقبت های بعد از عمل برای کاهش درد و التهاب، تسریع بهبودی و حصول بهترین نتیجه از جراحی بسیار حائز اهمیت است.

در اینجا مراحلی را که باید بعد از جراحی ارتوگناتیک طی کنید به طور خلاصه آورده ایم:

بستری در بیمارستان

معمولا 1 تا 4 رو مرخص شدن از بیمارستان طول می کشد. در برخی موارد و با تشخیص جراح، این مدت ممکن است بیشتر باشد.

دستورالعمل های جراح

هنگامی که از بیمارستان مرخص می شوید، جراح شما دستورالعمل هایی را در مورد رژیم غذایی، بهداشت دهان و دندان و مراقبت های بعد از جراحی به شما ارائه می دهد. دقت در رعایت این دستورالعمل ها برای بهبودی سریع و بدون مشکل بسیار مهم است.

پرهیز از فعالیت های سنگین و دخانیات

به مدت دو هفته بعد از جراحی از مصرف دخانیات و انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید. سیگار کشیدن می تواند به کاهش جریان خون در محل جراحی و افزایش خطر عفونت منجر شود و فعالیت های سنگین می تواند به فشار بر محل جراحی و تداخل در روند بهبودی منجر شود.

رژیم غذایی مایعات

در هفته اول بعد از جراحی، رژیم غذایی شما باید مایعات باشد. سوپ، آبمیوه، اسموتی و غذاهای پوره شده از جمله غذاهای مناسب در این دوره هستند. به تدریج و با بهبودی دهان شما، می توانید غذاهای جامد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

شستشوی دهان

برای تسکین زخم های جراحی و جلوگیری از عفونت، باید دو تا سه بار در روز دهان خود را با آب نمک گرم بشویید.

کنترل درد و تورم

احساس درد و تورم در فک و صورت بعد از جراحی طبیعی است. جراح شما داروهایی را برای کنترل درد و کاهش تورم تجویز می کند. مصرف منظم داروها طبق دستور پزشک بسیار مهم است.

هزینه جراحی فک چقدر است؟

هزینه جراحی فک (ارتوگناتیک) به عوامل مختلفی بستگی دارد و می تواند از 30 تا 100 میلیون تومان متغیر باشد. این تفاوت قیمت می تواند به دلیل متغیرهایی مثل نوع و شدت ناهنجاری، مهارت و تجربه جراح و هزینه های جانبی باشد.

چگونه جراح فک و صورت خوب را تشخیص دهیم؟

یک جراح فک و صورت در واقع یک جراح متخصص است که تمام مسائل و پیچیدگی‌های فک و صورت را بررسی می‌کند. جراحی دهان و فک و صورت به طور گسترده یکی از تخصص‌های دندانپزشکی شناخته شده است. برای اینکه از جراحی خود نتیجه ایده‌الی به دست آورید بهتر است به یک متخصص خوب و مجرب مراجعه کنید. پس از انتخاب متخصص مورد نظر خود حتما در مورد او تحقیق کرده و برای اطمینان بیشتر نمونه کارهای او را مشاهده کرده و میزان رضایت آنها را بررسی کنید.

سوالات پرتکرار درباره جراحی فک و صورت